عنوان مقاله :
بازنمايي اسطورۀ حيوان- داماد در حكايتي صوفيانه
عنوان به زبان ديگر :
Representation of the Animal Myth - Groom in a Mystical Story
پديد آورندگان :
صادقي،محسن دانشگاه پيام نور
كليدواژه :
اسطوره , پيكرگرداني , حيوان-داماد , شاهنامۀ فردوسي , گرگ
چكيده فارسي :
در برخي حكايات و افسانه هاي عاشقانه، جُفتجو در ابتدا به شكل جانور ظاهر ميشود و پس از ازدواج، سيماي انساني خود را باز مييابد. روايتهاي موسوم به حيوان – داماد در غرب از كيويد و پسيكه اثر آپوليس و در ايران از ازدواج ضحاك با خواهران جمشيد تأثير پذيرفته است. مطابق با اصلِ جابجايي اسطوره، بنمايۀ حيوان - داماد در دورۀ اسلامي با شرايط و خصوصياتِ مذهبي روزگار انطباق يافته و با تجلّي در يكي از حكايتهاي صوفيانه، جايي براي يادآوري در ذهن آيندگان پيدا كرده است. اين حكايت، در هزار حكايت صوفيانه آمده و موضوع محوري آن، ازدواج گرگ با دختر انسان است.
در اين مقاله، نخست سازه هاي اين حكايت، با ماجرايِ ازدواج ضحّاك با خواهران جمشيد در شاهنامۀ فردوسي و برخي افسانه هاي ايرانيِ حيوان- داماد مورد سنجش و تطبيق قرار ميگيرد. آنگاه، جنبۀ نمادين گرگ بررسي ميشود. اين حيوان، در اساطير ايراني، موجودي پرگزند و يكي از مظاهر شرّ و پليدي است؛ ولي برعكس، نياي توتمي برخي همسايگان و دشمنان ايران قديم به شمار ميرود. بر پايۀ يافته هاي اين پژوهش، ازدواج دختر انسان با گرگ نما در حكايتِ صوفيانه، با سنّت برون همسري پيوند دارد
چكيده لاتين :
In some romantic stories and legends, the pair seeker initially appears as a beast and after marriage, will restore its human face. The stories of animal-groom in the West are influenced by Keivid and Psike by Apolis, and in Iran by Zahhak marriage to Jamshid’s sisters. In accordance with the principle of myth displacement, the base of animal-groom in the Islamic period of time has been adapted to the conditions and religious characteristics and has found a place to remind future generations in mind by expression in the Mystical stories. This story is included in the book of Hezar Hekayat-e Sufeyane and its central theme is the marriage of a wolf to a human girl.
In this paper, initially the the structures of the story is assessed by the story of Zahhak’s marriage to Jamshid’s sisters in Shahnameh Ferdowsi and some Iranian legends of animal-groom. Then, the symbolic aspect of the wolf is checked. In Iranian mythology, this animal is harmful and one of the manifestations of evil, but on the contrary, it is the totemic ancestor of some neighbors and enemies of old Iran. According to the findings of this study, marriage of the human daughter to a werewolf in the mystical tale is linked with exogamy tradition.
