تاثير كاربرد كود نيتروژن بر برخي مكانيسم‌هاي افزايش تحمل به تنش شوري در دو رقم گندم در مرحله گرده‌افشاني

Effect of application of nitrogen fertilizer on some mechanisms which increase tolerence to salinity stress of two wheat cultivars at anthesis stage

آزمايشي با هدف بررسي تغييرات فيزيولوژيك و بيوشيميايي دو رقم گندم به سطوح مختلف شوري و نيتروژن در مرحله گرده افشاني، به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي و با سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي پژوهشكده كشاورزي، هسته‌اي كرج در سال 1390 اجرا شد. تيمار‌هاي مورد بررسي شامل دو رقم گندم: تجن (حساس به شوري) و بم (متحمل به شوري)، پنج سطح شوري (1/3 (شاهد)، 6، 8، 10 و 12 دسي‌زيمنس بر متر) و دو سطح كود نيتروژن (75 و 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار) بودند. نتايج نشان داد كه در كليه تيمار‌هاي شوري، كاربرد 150 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار، به طور كلي باعث افزايش محتواي نسبي آب، غلظت كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، ميزان پروتئين‌هاي محلول برگ و فعاليت آنزيم سوپراكسيد دسموتاز و كاهش مقدار مالوندآلدئيد و همچنين عملكرد دانه در هر دو ژنوتيپ مورد بررسي شد. در نتيجه، وجود تفاوت‌هاي ژنوتيپي بين دو رقم، از نظر متحمل بودن به شوري و نيز از لحاظ كودپذيري در بين اين دو ژنوتيپ منجر به تأثير محسوس‌تر افزايش مصرف كود نيتروژن بر رقم بم نسبت به رقم حساس تجن شد.

In order to study the effect of different levels of salinity and nitrogen (N) on physiological and biochemical reactions of two wheat genotypes at anthesis stage, a factorial experiment was performed as completely randomized design with three replications, in Research Greenhouse of Agricultural, Medical and Industrial Research School of Karaj in 2011. Treatments were two wheat cultivars of Tajan (sensitive to salt stress) and Bam (resistant to salt stress), five levels of salt stress (1.3 (control), 6, 8, 10 and 12 dS/m) and two N-fertilizer levels (75 and 150 kg N/ha). Results indicated that in all salinity treatments, 150 kg N/ha increased the RWC, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, soluble proteins content of leaves and SOD activity and decreased the MDA content and yield of both studied genotypes. In conclusion, genotypic differences between the two cultivars, from viewpoint of tolerance to salinity stress and also fertilizer use between these two genotypes, led to more obvious effect of augmentation of fertilizer utilization on Bam cultivar than sensitive Tajan cultivar.