انجمن‌معتادان‌گمنام و اثربخشي رويكردهاي اخلاق‌محور در بازپروري معتادان

T Anonymous Addictives Association and the Effectiveness of Morality-based Approaches in Recovering Addictives

پژوهش حاضر با عنوان « انجمن­ معتادان­ گمنام و اثربخشي رويكردهاي اخلاق­ محور در بازپروري معتادان» به دنبال بررسي اثربخشي رويكردهاي اخلاق­ محور در ترك اعتياد است؛ در اين راستا از نظريات مكتب­ يادگيري ­اجتماعي، نظريات دوركيم و نظريات حوزه انحرافات و اخلاق ­اجتماعي استفاده شده است.اين تحقيق از نوع كيفي با تكنيك تحليل محتوا و مصاحبه­ نيمه ­ساخت­ يافته صورت گرفته ­است. ابتدا با استفاده از تكنيك تحليل­ محتوا به بررسي كليه اسنادو مدارك (كتاب­ها و اساسنامه)، مجلات و سايتهاي رسمي انجمن­ معتادان­ گمنام و روايت­هاي ارائه­ شده توسط روابط ­عمومي و هيئت­امناي انجمن ­معتادان­ گمنام، برنامه­ ها، ساختار و اصول 12گانه انجمن­ معتادان­ گمنام با محوريت اخلاق­ اجتماعي و روحيه جمع­ گرايي اهتمام شده­ است؛ در ادامه با طرح پژوهش گرانددتئوري به مصاحبه ­نيمه­ ساخت ­يافته با مددجويان انجمن­ مورد نظر پرداخته­ شده­است. جامعه ­آماري پژوهش 4700 نفر از مدد­جويان انجمن­ معتادان­ گمنام شهرستان بروجرد هستند كه در قالب 22 گروه زن و مرد سازمان­دهي شده ­اند. نمونه مورد مطالعه ­پژوهش حاضر 25 نفر از مددجويان انجمن مورد نظر هستند كه به وسيله­ ي نمونه­ گيري نظري انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته ­اند. پس از اشباع ­نظري، نتايج بدست آمده توسط مدل استروس و كوربين مورد تحليل و استنتاج قرار گرفته است.نتايج نهايي نشان دهنده وجود رويكرد اخلاقي قوي و بدون ايدئولوژي در برنامه­هاي سه مرحله ­اي انجمن­ معتادان­ گمنام و اثربخشي مثبت اين برنامه­ ها در تغيير تعريف اعتياد، تقويت ذهنيت اخلاقي معتادان و جامعه ­پذيري­ مجدد اصول ­اخلاق ­اجتماعي افراد در جهت ترك اعتياد و بازيابي سلامت است.

This research seeks to analyze the effectiveness of morality-based approaches in quiting addiction; in this case, we used different theories: theory of social learning, Durkheim’s theory, social deviances theories and social morality theories. By using qualitative method and specifically content analysis, semi-structured interviews have been done. At the first stage, all documents (books and statute), magazines and formal website of association, narratives of public relations and board of directors, programs, structure and 12 principles of association were analyzed via content analysis method, based on social morality and collective approach. After this phase, we followed grounded theory method and interviewed members of association. Statistical populatin of research were 4700 members of Anonymous Association of Boroujerd city. They were categorized in 22 groups of men and women. The research sample consists 25 people, who were members. These people were selected through theoretical sampling. After reaching theoretical saturation, the findings were analyzed through Strauss and Corbin’s pattern. These findings indicate the presence of a strong and non-ideological moral approach in association’s programs in 3 phases. Also, these programs are positively effective in changing the definition of addiction, strengthening moral thinking among addictives and resocialization of social morality principles toward leaving addiction and retrieving health.