تعارض بين ماليت بالفعل و شخصيت بالقوه جنين آزمايشگاهي

از جمله دستاوردهاي دانش پزشكي كه در اختيار انسان معاصر قرار گرفته، لقاح مصنوعي يا توليد جنين آزمايشگاهي است كه از نظر اخلاق و حقوق حكم ويژه‌اي متفاوت با ديگر فرآورده‌هاي بدن انسان دارد، زيرا در خود توان تبديل شدن به يك انسان را دارد تا بتواند شخصيت انساني پيدا كند ولي پيش از دميده شدن روح در آن، مي‌تواند مشمول تعريف مال قرار گيرد و در اين صورت مورد نقل و انتقال قرار گيرد. در پژوهش حاضر، ابتدا به تبيين ماليت بالفعل با تكيه بر تعريف عرفي از مال و شخصيت بالقوه جنين پرداخته مي‌شود. آنگاه ديديم كه بين احكام ناظر به ماليت بالفعل از يك سو و شخصيت بالقوه از سوي ديگر تعارض وجود دارد و بايد براي رفع تعارض، بين اين دو دسته احكام كه از قبيل متناقضين مي‌باشند در پي يافتن مرجحي براي ترجيح يكي بر ديگري بود. در بحث ترجيح، گرچه به نظر مي‌رسد هميشه احكام راجع به شخصيت بر احكام راجع به ماليت رجحان داشته باشند، ليكن توجه به اين نكته كه از طرفي شخصيت جنين بالقوه است و ماليت او بالفعل و از طرف ديگر احكام بالفعل بر احكام بالقوه چيره مي‌شوند، تعيين مرجحات را دشوار مي‌نمايد. به نظر مي‌رسد راه‌حل تعارض را بايد در ميزان قابليت قوه جهت فعليت يافتن جستجو نمود. اگر شخص شدن جنين در آينده چنان قوتي داشته باشد كه بتوان شخصيت او را در آينده مسلم انگاشت، شخصيت بالقوه بر ماليت بالفعل چيره خواهد شد، در حالي كه اگر چنين قوتي قابل اثبات نباشد يا اصولاً تصميم‌گيري راجع به جنين ارتباطي با آينده شخصيت او نداشته باشد، احكام راجع به ماليت بالفعل بر احكام راجع به شخصيت بالقوه او رجحان خواهد داشت.