عوامل مؤثر بر اثربخشي آموزش محيط زيست در ايران؛ سنتزپژوهي يافته‌ها

باتوجه به روند صعودي انجام پژوهش‌ها و تحقيقات در زمينه آموزش محيط زيست، در مقالهٔ حاضر سعي شد نتايج كليهٔ تحقيقات انجام‌شده در حوزهٔ آموزش محيط زيست گردآوري، و ضمن تركيب اين نتايج، يك ديدگاه واحد و منسجم از عوامل مؤثر بر آموزش محيط زيست در داخل حاصل شود. روش پژوهش مبتني بر استفاده از روش سنتزپژوهي و جامعهٔ آماري آن شامل كليه مقالات علمي معتبر در زمينه آموزش محيط زيست بوده كه باتوجه به جست‌و‌جوي منظم در پايگاه‌هاي اطلاعاتي داخل، بر اساس معيارهاي ورود، تعداد 206001 مقالهٔ علمي شناسايي و درنهايت، بر اساس معيارهاي خروح، تعداد 78مقاله به‌منظور تحليل نهايي انتخاب شد. براي فراهم آوردن اطلاعات، از كاربرگ طراحي‌شده توسط محقق براي گزارش و ثبت اطلاعات پژوهش‌هاي اوليه استفاده گرديد و به‌منظور تحليل يافته‌ها، از الگوي شش مرحله‍اي سنتزپژوهي روبرتس با استفاده از روش‌هاي كدگذاري باز و محوري استفاده شد. طبق يافته‌هاي به‌دست آمده، از آنجا كه آموزش محيط زيست باعث افزايش آگاهي و حساسيت زيست‌محيطي مي‌شود، به‌عنوان مهم‌ترين روش در آموزش افراد در جهت شناسايي و مقابله با مشكلات زيستي محسوب مي‍شود. در اين راستا، آنچه بر اثربخشي اين آموزش تأثيرگذار بوده است، متأثر از اين 6عامل است: نيازسنجي، به كارگيري روش‌هاي آموزشي، آموزش رسمي، آموزش غيررسمي، آموزش همگاني و آموزش مادام‌العمر. طبق يافته‌ها، آموزش رسمي با كمبودها و ضعف‌هايي مواجه بوده و آموزش غيررسمي در اين زمينه اثربخش‌تر بوده است.