طرزهاي شعري نزد قدما بررسي رويكردهاي سبك شناسانة تذكره نويسان دورة صفوي

A Study of the Stylistic Approaches of Safavid Period Biographers

موضوعات انتقادي و سبكي حضوري چشم‌گير در تذكره هاي دورة صفوي دارند. رويكرد اصلي و فراگير تذكره نويسان اين دوره رويكرد شمّي است؛ به اين معنا كه همانند پژوهش‌گران امروزي به شكل آگاهانه از مبناي نظري و شيوة عملي خاصي بهره نبردهاند و توصيفات پشتوانة علمي مشخصي ندارد. بنابراين آراي سبك شناسي تذكره نويسان دورة صفوي دوران طفوليت خود را مي گذرانده است؛ اما اين بارقه هاي آغازين و هرچند غيرعلمي، به دليل حضور تذكره نويس در متن جريانها، توجه به فرديّت شاعران، و چندجانبه نگري به مسائل سبكي، زمينه ساز شناخت دقيق تر جريان هاي شعري گذشته و هم‌چنين شناخت پيشينة سبك شناسي زبان فارسي شده است. اين پژوهش رويكردهاي گوناگون تذكره نويسان به مسائل سبكي را بررسي مي كند و نشان مي دهد كه تذكره نويسان در ژرفناي رويكرد فراگير شمّي خود، علاوه بر مسائل ذوقي به نكات مهم تاريخي، محتوايي، تطبيقي، زباني، و بلاغي طرزها (سبك) نيز توجه كرده اند.

Critical issues and style have a significant presence in Safavid period tazkarahs (biographers). Theoretical descriptions of biographers are not clear. The main approach of these biographers is the subjective approach. It means that they had no certain approach such as that of the modern researchers. Stylistics of the biographer's comments in Safavid period is still in its primitive stages. The initial spark of this genre, though unscientific, occurred because of the biographers of that period. The insight to the poet's individuality and multilateral focus on style, resulted in a more accurate understanding of the poet’s personal history and also history of the Persian language. The present study examines different approaches of biographers and indicates that the biographers, along their subjective approach, also paid attention to historical issues, content, and the linguistic and rhetorical styles (tarz).