نورتروپ فراي و ردهبندي سمبول‌ها

نورتروپ فراي (1912 ـ 1991م)، پژوهشگر كانادايي و منتقد شهير قرن بيستم، عموماً به‌واسطۀ تحليل‌هاي اسطوره‌شناختي خود نام برآورده است. با اين همه، فراي علاوه بر نقد اسطوره‌اي، اعم از نقد آركي‌تايپي و نقد ميتوسي، به انواع ادبي و رده‌بندي سمبول‌ها نيز اشتغال خاطر داشت. كوشش وي در جهت تبيين ساختارگرايانۀ گونه‌هاي ادبي، مانند كمدي، رمانس، تراژدي و طنز، بيانگر گرايش وي به بررسي انواع ادبي است. اما به‌نظر مي‌رسد رده‌بندي سمبول‌ها نزد فراي اهميت ويژه‌اي در استقرار نظريۀ ساختارگرايانه‌اش دارد. با اين همه، در پژوهش‌هايي كه به زبان فارسي دربارۀ فراي صورت گرفته، اين موضوع اساساً مغفول مانده است. به همين سبب پژوهش حاضر ضمن بازطرح مباني نظري فراي درباب رده‌بندي سمبول‌ها مي‌كوشد منابعي را كه وي به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم از آن‌ها متأثر است، آشكار كند. در همين راستا پژوهش حاضر نه‌فقط اهميت واحد ساختاريِ متمايزي به‌نام سمبول را در سطوح چندگانۀ ادبي متذكر مي‌شود، بلكه مي‌كوشد اَشكال و صور ظهورِ سمبول را در اين سطوح بررسي كند.