پيش بيني اختلالات مصرف مواد بر مبناي شدت وابستگي به مواد، مصرف در خانواده، سن شروع و نوع ماده مصرفي

Anticipating the Effects of Substance Use Disorder Based on Severity of Addiction, Use in Family, Starting Age and Substance Type

زمينه و هدف: با توجه به اينكه افراد مبتلا به اختلالات مصرف مواد، متحمل دامنه اي از عوارض فراوان بر زندگي روزمره خود مي شوند و اختلالات مصرف مواد بار سنگيني را بر دوش افراد و جامعه مي گذارد، اين مطالعه با هدف پيش بيني اختلالات مصرف مواد بر مبناي شدت وابستگي به مواد، مصرف در خانواده، سن شروع و نوع ماده مصرفي انجام شد. روش و مواد: اين مطالعه به صورت توصيفي همبستگي و با مشاركت 281 نفر از افراد مبتلا به اختلالات مصرف مواد كه در سال 1395 در كمپ، زندان و خوابگاه هاي معتادان ساكن بودند، به روش نمونه گيري در دسترس انجام شد. افراد نمونه پرسشنامه اطلاعات جمعيت شناختي، پرسشنامه وابستگي Leeds و آزمون تشخيص اختلالات مصرف مواد را تكميل كردند و اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار 23-SPSS تحليل شد و همچنين از آزمون هاي آماري رگرسيون گام به گام و تحليل واريانس استفاده شد. يافته ها: ميانگين (انحراف معيار) اختلالات مصرف مواد بر اساس آزمون تشخيص مصرف مواد (9/4) 27/3، شدت وابستگي به مواد براساس پرسشنامه وابستگي Leeds (3/2) 9/3 و سن شروع مصرف مواد (6/4) 20/1 سال بود. نوع ماده مصرفي، شدت وابستگي به مواد، سن شروع مصرف و مصرف در خانواده روي هم 51 درصد واريانس اختلالات مصرف مواد را تبيين مي كند. از بين متغيرهاي پيشبين به ترتيب نوع ماده مصرفي ( 0/01>P)، شدت وابستگي به مواد (0/01>P)، سن شروع (0/05>P) و مصرف در خانواده (0/01>P) بيشترين توان پيش بيني را براي اختلال هاي مصرف مواد داشت. نتيجه گيري: مطالعه نشان داد اختلالات مصرف مواد بر مبناي مؤلفه هاي شدت وابستگي به مواد، مصرف در خانواده، سن شروع و نوع ماده قابل تبيين مي باشد، يعني مؤلفه هاي مذكور مي توانند اختلال هاي مصرف مواد را پيش بيني كنند. بنابراين توجه سياست گذاران حوزه سلامت و اعتياد به عوامل زمينه ساز اعتياد ضروري به نظر مي رسد. همچنين تخصيص بودجه به برنامه هاي آموزشي به خانواده ها و آگاهي رساني در مدارس براي پيشگيري از ابتلا به اختلالات مصرف مواد ضروري به نظر مي رسد.

Background and Objective: People with substance use disorder suffer from various adverse effects in their everyday life and substance use disorders take heavy tolls on individuals and society. Therefore, this study aimed at anticipating the effects of substance use disorders based on severity of addiction, substance use in family, starting age, and the drug type. Materials and Methods: This descriptive correlational study was conducted in 2017 with participation of 281 people with substance use disorders who lived in camps, prisons, addicts’ dormitories and were chosen by convenience sampling method. Participants filled the questionnaire of demographic information; Leeds’ Dependence Questionnaire and Drug Use Disorders Identification Test. Data were analyzed by Spss-23 by stepwise regression and analysis of variance. Results: The mean (SD) drugs use score based on Drug Use Disorders Identification Test was 27.3 (9.4), Leed’s dependence severity score was 9.3(3.2) and age of starting substance abuse was 20.1(6.4). Type of abused substance, dependence severity, starting age, and abuse in family all anticipated 51% variance of substance use disorders. Of anticipating variables, substance type (P<0.01), dependence severity (P<0.01), starting age (P<0.05), and use in family (P<0.01) are the best anticipated factors for substance use disorders. Conclusion: Substance use disorders can be anticipated by addiction severity, use in family, starting age, and type of drug. In addition, allocating financial resources to educational programs for families and improving awareness in schools are considered to be necessary measures to prevent substance use disorders.