بررسي ابعاد حق بر غذا و امنيت غذايي در اسناد بين‌المللي

امنيت غذايي و حق دسترسي به غذا و رهايي از گرسنگي جزء حقوق بنيادين بشري بوده و تحت هيچ شرايطي حتي در مخاصمات نيز قابل تعليق نيست، زيرا هرگونه تعدي به حق غذا مي‌تواند منجر به مرگ ناشي از گرسنگي شود. بنابراين جهت حل اين مشكل (سوء تغذيه) در زمان مخاصمه و صلح رويكردهاي مختلفي از قبيل حق بر غذا و امنيت غذايي اتخاذ گرديده است. در حال حاضر، بر مبناي كرامت انساني حق بر غذا در اسناد حقوق بين‌الملل بشر تعهدات متعددي را به كشورهاي عضو جهت تأمين غذا تحميل مي‌نمايد كه مكانيزم‌هاي مختلفي جهت رسيدگي به نقض آن و جبران خسارت براي افراد متأثر از آن پيش‌بيني شده است. اين رويكرد در اسناد حقوق بين‌الملل بشردوستانه تا آن حد پيش رفته كه استفاده از ابزار گرسنگي، نابود يا غير قابل استفاده‌كردن اموال براي حيات جمعيت غير نظامي، ممانعت از دريافت كمك‌هاي بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه به ويژه مخاصمات بين‌المللي را به منزله جنايات جنگي، ژنوسايد و جنايات عليه بشريت قلمداد گرديده است. همچنين، حق دادخواهي در مورد نقض حق غذا از طريق نهادهاي مختلف بين‌المللي از قبيل ديوان كيفري بين‌المللي، شوراي امنيت و... به رسميت شناخته شده است. اين مقاله با بررسي دقيق مباني حق بر غذا در اسناد بين‌المللي، چنين استدلال مي‌كند كه رويكرد امنيت غذايي به دليل غير شفاف‌بودن و همچنين مشخص‌نبودن تعهدات كشورهاي عضو و نداشتن مكانيزم‌هاي لازم جهت رسيدگي به نقض آن نمي‌تواند به عنوان يك وسيله مناسب جهت حل معضل سوء تغذيه به كار رود و بيشتر به عنوان يك ابزار تكميلي جهت تحقق تدريجي حق بر غذا مورد استفاده قرار مي‌گيرد.