بررسي ارتباط موقعيت‌هاي وسوسه‌انگيز با مراحل تغيير رفتار در افراد سيگاري

Survey of Relationships between Temptation Situations and Stages of Change among Smokers

زمينه و هدف: وسوسه يكي از سازه هاي الگوي فرا نظريه اي است كه ميتواند باعث شكست در ترك سيگار گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسي موقعيتهاي وسوسه انگيز مصرف سيگار و ارتباط آن با مراحل تغيير در افراد سيگاري صورت گرفت. روش كار: تحليل ثانويه بر روي 3 مطالعه جداگانه و در 1108 نفر كه بصورت نمونه گيري آسان وارد مطالعه شده بودند، انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه موقعيتهاي وسوسه انگيز مصرف سيگار وليسر و همكاران و پرسشنامه مراحل تغيير پروچاسكا و همكاران بود. جهت تجزيه و تحليل دادهها از نرم افزار آماري SPSS-17 به همراه آمار توصيفي و آزمونهاي غير پارامتريك كروسكال واليس و من ويتني استفاده گرديد. يافته ها: ميانگين نمرات كل وسوسه افراد سيگاري 77/0±34/3 از 5 بود. ميانگين و انحراف معيار نمرات موقعيتهاي مثبت اجتماعي برابر با 92/0±56/3، عواطف منفي بر ابر با 99/0±70/3 و موقعيتهاي عادتي برابر با 96/0±76/2 بود. بين مراحل تغيير مصرف سيگار و وسوسه مصرف سيگار ارتباط معني داري وجود داشت، بطوري كه ميانگين نمرات وسوسه در افراد واقع در مراحل تفكر و آمادگي بطور معني داري بيشتر از افراد واقع در مراحل عمل و نگهداري بود. بين سن شروع مصرف سيگار و نمره وسوسه ارتباط معني داري مشاهده شد. ميانگين نمرات وسوسه در افرادي كه سيگار را در سن كمتر از 20 سالگي شروع كرده بودند، بطور معني داري نسبت به افرادي كه 20 سال و بالاتر از آن مبادرت به اين كار كرده بودند، بيشتر بود. نتيجه گيري: نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه افراد سيگاري بيشتر در موقعيتها و عواطف منفي دچار وسوسه سيگار ميشوند. همچنين ميزان وسوسه در افراد واقع در مراحل تفكر و آمادگي بيشتر از ديگر مراحل بود. وسوسه سيگار با سن شروع مصرف سيگار ارتباط دارد.

Background & Objectives: Temptation is one of the constructs of a trans theoretical model that may cause failure in smoking cessation. The aim of the current study was to investigate temptation situations and its relationships with stages of change among smokers. Methods: Secondary analsis was conducted on three separate studies and 1108 subjects who were selected based on convenient sampling method. Data were compiled using velicer et al. smoking temptation situations as well as Prochaska et al. stages of change questionnaires. Gatherd data were analyzed by descriptive statistics, Kruskall Wallis and Mann-whietny tests using SPSS software version 15. Results: Mean score of temptation in smokers was 3.34±0.77 out of 5. Mean and SD were 3.56±0.92, 3.70±0.99 and 2.67±0.96 for positive social situations, negative affective, and craving, respectively. There was significant relationship between temptation and stages of change so that mean score of temptation in the subjects at contemplation and prepation stages was significantly higher than those of being in action and maintenace stages.There were significant relationships between initiation age of smoking and temptation scores. Smokers who initiated smoking under 20 years old had higher temptation score compared to the subjects started at ≥20 years of age. Conclusion: The results of the current study indicated that the smokers tempted more in negative affective situations. The rate of temptation was higher in contemplation and preparation stages comparing to other stages.Temptation was influenced by the earlier age smoking initiation.