مديريت استراتژيك پسماندهاي بيمارستاني با استفاده از روشSWOT: مطالعه موردي بيمارستان‌هاي آموزشي شهر يزد

Strategic Management of Hospital Wastes Using SWOT Method: Case Study of Yazd Educational Hospitals

زمينه و هدف: مديريت نامناسب پسماندهاي بيمارستاني يك مسئله مهم در ايران است كه مي‌تواند اثرات منفي بر سلامت انسان و محيط‌زيست داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر ارزيابي مديريت پسماندها در بيمارستان‌هاي آموزشي شهر يزد از طريق شناسايي نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهديدها و ارائه برنامه‌هاي استراتژيك مديريتي با استفاده از روش SWOT بود. روش‌ كار: اين پژوهش از لحاظ هدف كاربردي- توسعه‌اي و روش تحقيق آن تركيبي (پيمايشي و توصيفي- تحليلي) است. روند پژوهش با تكميل چك‌ليست، بازديد و مصاحبه با كارشناسان بهداشت و مديران دانشگاه و بيمارستان‌هاي آموزشي شهر يزد طي دوره زماني مهر تا اسفندماه 1392 انجام شد. براي تجزيه و تحليل از ماتريس‌هاي ارزيابي عوامل داخلي و خارجي و براي تدوين استراتژي‌ها از روش SWOT استفاده شد. يافته‌ها: جهت بهبود مديريت پسماند در بيمارستان‌ها بر اساس روش SWOT بايستي راهبردهاي SO، ST، WO و WT به ترتيب در اولويت قرار گيرند. طرح‌هاي مديريت استراتژيك پسماندهاي بيمارستاني مربوط به استراتژي SO بر توجه ويژه به تمامي مفاد آيين‌نامه مديريت پسماندهاي بيمارستاني، توجه ويژه به استانداردهاي زيست محيطي، تخصيص بودجه كافي جهت فرايند بازيافت، توجه ويژه به كاربردي بودن پژوهش‌هاي مرتبط با پسماندها، نظارت كوتاه‌مدت جهت ارزيابي صحت عملكرد مديريت پسماندها و ايجاد دوره‌هاي آموزشي منظم در رابطه با شيوه‌هاي مديريت پسماندهاي بيمارستاني تاكيد دارد. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه استراتژي‌ SO با تمركز بر حداكثرسازي نقاط قوت داخلي و بهره‌مندي هر چه بيشتر از فرصت‌هاي خارجي بايستي در اولويت نخست مديريت پسماندهاي بيمارستاني شهر يزد در راستاي ارتقاي كيفيت خدمات بهداشتي و درماني قرار گيرد.

Background & objectives: Inappropriate management of hospital solid wastes is a major issue in Iran that could have negative effects on human health and the environment. The purpose of this study was to assess the hospital wastes management in Yazd educational hospitals by identifying strengths, weaknesses, opportunities and threats and to provide strategic management plans using SWOT method. Methods: This work is an applied-developmental research based on the research goals and its research methodology is a mixed (survey and descriptive- analytical) method. The research was performed by completion of a checklist, field inspection, and interviews with the health professionals and administrators of the educational hospitals of Yazd city from October 2012 to March 2013. Internal and external matrices were used for analysis and SWOT method for codification of strategies. Results: To improve waste management in the hospitals based on SWOT matrix SO, ST, WO and WT guidelines should be put in the priority. Hospital wastes strategic management plans (HWSMP) related to the SO strategy emphasize on paying special attention to: all the provisions of hospital wastes management regulation, environmental standards, allocation of adequate fund for recycling process, applicable research in the field of solid waste, short term monitoring to ensure the accuracy of wastes management performance, and regular training courses on the methods of hospital wastes management. Conclusion: The findings of this research showed that the SO strategy with focusing on maximization of the internal strengths and utilization of external opportunities should be set as a top priority for hospital wastes management in Yazd city to improve the quality of health services.