نشانه‌هاي اساطيري گيو در شاهنامه

شواهد زيادي در شاهنامه و متون دورۀ ميانه وجود دارد كه نشان مي‌دهد گيو، پهلوان بزرگ شاهنامه سرشتي ايزدينه دارد و ريشه‌هاي او به عصر كهن هندوايراني باز مي‌گردد. ويو، ايزد باد، از خدايان ارتشتار هندوايراني است كه در فرهنگ ايراني دو پاره شد و پارۀ نيك آن وايِ وه نام گرفت. در برخي از داستان‌هاي شاهنامه كه گيو در آنها نقش اصلي دارد مانند آوردن كيخسرو از توران به ايران، تسخير دژ بهمن و نبرد كاس‌رود نشان مي‌دهد كه اين شباهت‌ها فراتر از يك رابطۀ تصادفي است و ريشه در سرشت يگانۀ ويو و گيو دارد. در اين داستان‌ها، پارة ديگر ويو، واي بد به صورت بادهاي سرد و مرگزا، اهريمن و افراسياب در برابر گيو قرار مي‌گيرد. همچنين، قوانين حاكم بر تحولات واجي نشان مي‌دهد كه واژة ويو در گذر زمان مي‌تواند به واژۀ گيو دگرگون شود كه خود تأييدي بر فرض اين پژوهش است.