بررسي نسبت عقل با عشق در غزل هاي عطار، بر اساس نظريه استعاره شناختي و نگاشت عشق به مثابه سفر

The Relationship between Reason and Love in Sonnet Based on the idea: Love as a Journey

رابطه عقل با عشق در مباحث عرفاني، از ديرباز مورد توجه عارفان و پژوهشگران عرفان بوده است. اين رابطه را مي توان حاصل اوج گيري مقابله تفكر عرفاني با تفكر فلسفي، طرد فلسفه مشاء و نفي تكيه بر عقل در درك حقيقت در قرن پنجم دانست كه در شعر عرفاني در قالب استعاره هاي مختلف و به دو صورت تقابل و تداوم مطرح شده است. در برخي موارد عقل به عنوان رهزن و حريف هميشه سر برافراشته، در مقابل عشق تصوير شده و در برخي ديگر عقل به عنوان راهبر در مسير پرخطر عشق تا رسيدن به حقيقت مطرح است. نظريه معاصر استعاره مفهومي به جنبه هاي معرفت شناختي كاربرد استعاره نظر دارد؛ تحليل استعاره هاي مربوط به عشق و عقل براساس اين نظريه مي تواند جنبه هاي معرفتي انديشه عطار را درباره نسبت اين دو مولفه پرتكرار در غزل هاي او را روشن كند. عطار نيشابوري عشق را تجربه سفر در مسيري به سوي معشوق در نظر گرفته و در طي اين مسير به مراحل و منازلي قائل است كه عقل يكي از آنهاست. از اين منظر، عقل به خودي خود تقابلي با مفهوم عشق ندارد و طي اين مسير بدون درك اين منزل و گذر از آن ناممكن است. بررسي استعاره هاي كلان عقل و عشق در غزل هاي عطار، دسته بندي مضموني آنها و محور قرار دادن نگاشت مفهومي «عشق، به مثابه سفر» از منظر شناختي بيانگر آن است كه در نگاه عطار عقل و عشق متباين نيستند بلكه در امتداد ديگر قرار دارند.

The relationship between reason and love in mystical ideology has long been considered by mystics and scholars of mysticism. This relationship can be seen as the result of the rise of the confrontation of mystical thinking with philosophical thinking and the rejection of the philosophy of reason and the rejection of reason in the understanding of the truth in the fifth century. The relationship between reason and love in mystical poetry is presented in two ways: "Conflict and Continuity". In some cases, reason as opponent is always outstretched against the love, and in some other cases, reason as a leader in the risky path of love until the destination is the truth. Attar Nishaburi is one of the mystics who considers love as a journey of experience towards a beloved and, in this way, believes in stages and contexts in which reason is one of them. From this point of view, reason has not no conflict with the concept of love. The significance of this kind of view in Attar's intellectual system is that it does not put mystical thinking in opposition to reason and does not reduce it to the extent of the emotional intuition of escaping reason. In this article we are going to bring wisdom and love within the framework. Conceptual metaphor and metaphorical mapping "love as a journey" examine the role of reason in this experience.