تحليل گفتمان انتقادي زندان در دو زيست - جهان كلاسيك و مدرن با تكيه برحبسيه هاي مسعود سعد، فرخي يزدي و محمدتقي بهار

Prison Critical Discourse Analysis in Two Classical & Modern Living Worlds Based on Habsiyeh Poems of Masoud saad & FarrokhiYazdi and Bahar

حبسيه، شعري است كه شاعر در زندان، واكنش هاي حسي، روحي و معرفت شناختي خود را با تخيلي كه درگير مفهوم تهديدآميز حبس است در زباني ويژه بازنمايي مي كند. مكانمندي زندان، هم شاعر را به بدن و ذهن تهديد شده معطوف مي كند و هم معرفتي را مي سازد كه «زندان» در آن يك «ابر نشانه» است. گفتمان زندان با نسبتي كه شاعر با جهان و «امر اجتماع» دارد، ساخته مي شود. از اينرو در تبيين شعر حبسيه جهان پيشامدرن كه تاييدگر قدرت هاي اجتماعي و سياسي حاكم است و حبسيه هاي معاصر كه عليه قدرت و در بافتي از ادبيات مقاومت بازنمايي شده است، دو گفتمان زندان را پديد مي آورد. اين مقاله مي كوشد با رويكرد تحليل گفتمان انتقادي، و با توجه به آراي لاكلا و موفه دو گفتمان «سنتي» و «مدرن» زندان را با تكيه بر شعر مسعود سعد و حبسيه هاي دو شاعر معاصر، فرخي يزدي و بهار بررسي كند تا چرخش هاي گفتماني آن آشكار گردد. در گفتمان حبسيه سرايي سنتي، تقديرگرايي، «گره گاه» اين گفتمان است. عناصري كه در اين گفتمان مفصل بندي شده اند، جدا از اينكه زيست جهان شاعر را باز نمايي مي كنند به مثابه ساختاري نمادين، پيوند ارزش ها و كنش هاي اجتماعي را با قدرت منتشر در جامعه نشان مي دهند. اما در حبسيه هاي مدرن، گفتمان زندان به مثابه «اعتراض سياسي» است. بنابراين گره گاه اعتراض سياسي، عناصري چون قانون، آزادي، مبارزه و مشروطه را تقسيم بندي مي كند؛ در اين وضعيت، گفتمان زندان عليه نظم سياسي موجود قرار مي گيرد تا بتواند در مقابل ساختارهاي متصلب قدرت، مقاومت و نظم سياسي آزادتري را پيشنهاد كند.

Habsiyeh” is a kind of poem written by a poet in prison to represent its sensory, spiritual, epistemology interactions, which are involved with its imagination to show his threatening position in prison by using a special language. The prison “landmark” either draws the poet to the threatened body and mind, or forms the cognation in which the "prison" is a "supernatural". prison discourse is formed in the poem according to his related social affairs and the world. Accordingly, in explanation of the poem of “Habsiyeh”, we face with two types of prison discourse which at first is pre-modern world poet whose poem confirms the governing of the social and political powers, and the second is poet representing of the contemporary “Habsiyeh” whose poem is against the power and in a context of resistance literature. In this article, by using a critical discourse analysis method and with special attentions to Laclau and Mouffe points of views is tried to investigate two prison discourse in the poetry of Masood Saad and also “Habsiehs” of another two contemporary poets known as FarrokhiYazdi and Bahar to reveal their discourse circumstances. In the traditional discourse of “Habsieh”, fanaticism is the core of this discourse. The elements that are articulated in this discourse, represent the poet's worldly life as a symbolic structure, social acts involved with the governing power. But in the modern “Habsieh” poets, prison discourse is a political protest; therefore, the core of political protest is articulated by elements such as law, liberty, struggling and constitutionalism.