كليدواژه :
تنش خشكي , تنظيم كننده رشد , شاخص سطح برگ , كلروفيل
چكيده فارسي :
منابع آب كشور محدود است، از اين‌رو يكي از راه‌هاي جلوگيري از كاهش عملكرد ذرت در شرايط محدوديت رطوبت، استفاده از تنظيم كننده‌هاي رشد است. در اين آزمايش ميزان تأثير محلول‌پاشي با پرولين با غلظت 150 ميلي‌گرم در ليتر و اسيد ساليسيليك 5/0 ميلي‌مولار بر عملكرد و كارايي مصرف آب ذرت در شرايط آبياري مطلوب و تنش خشكي (75 درصد آبياري مطلوب (تنش ملايم) و 50 درصد آبياري مطلوب (تنش شديد)) مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار، در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد در سال زراعي 1395 اجرا شد. نتايج نشان داد كه تنش خشكي موجب كاهش معني‌دار محتواي آب نسبي برگ، كلروفيل، كاروتنوئيد، شاخص سطح برگ، وزن برگ‌ها، ساقه و بلال، عملكرد علوفه و كارايي مصرف آب در مقايسه با آبياري مطلوب شد. با اين حال، كمترين تأثير رژيم رطوبتي بر شاخص سطح برگ (66/9 درصد) و بيشترين آن بر كاروتنوئيد (78 درصد) مشاهده شد. اگرچه تنش خشكي موجب كاهش عملكرد و صفات مرتبط با آن شد، ليكن استفاده از پرولين در تنش ملايم با افزايش محتواي آب نسبي برگ و محتواي پرولين برگ و جلوگيري از كاهش چشمگير وزن برگ و ساقه، باعث افزايش عملكرد علوفه تر و كارايي مصرف آب شد. از سوي ديگر كاربرد تيمار پرولين به‌دليل كاهش صدمه تنش در مورد عملكرد علوفه تر و كارايي مصرف آب در شرايط تنش خشكي، تفاوت معني‌داري نسبت به اسيد ساليسيليك نشان داد. بنابراين، استفاده از محلول‌پاشي پرولين به‌عنوان راهكاري مناسب جهت افزايش تحمل به شرايط تنش خشكي در گياه ذرت سيلويي تحت شرايط محيطي مشابه قابل توصيه است.
چكيده لاتين :
Water resources are limited. Thus, one of the ways to prevent the decline of maize yield under water shortage conditions is the use of growth regulators. In this study, the effects of proline (150 mg/L) and salicylic acid (0.5 mmol) on the yield and water use efficiency of maize were investigated under three irrigation regimes, including complete irrigation (control), 75% of complete irrigation (mild stress) and 50% of complete irrigation (severe stress). The experiment was performed as a split plot in a randomized complete block design with three replications in 2016. The results showed that drought stress significantly reduced the relative water content, chlorophyll and carotenoids concentrations, leaf area index, leaf weight, stem weight, ear weight, yield, and water use efficiency, as compared to complete irrigation. However, the extent of the drought-induced decreases in the latter traits varied, such that the smallest and greatest decreases were found in leaf area index (9.66%) and the carotenoids concentration (78%), respectively. According to our results, although drought stress suppressed maize yield and its components, the application of proline under mild drought stress led to the improvment in forage yield and water use efficiency by increasing the leaf relative water content and partial amelioration of the suppressions in leaf, stem and ear weights. Foliar-applied proline indicated a greater efficacy in ameliorating drought stress effects on forage yield and water use efficiency, compared to foliar-applied salicylic acid. Therefore, foliar application of proline is potent to be adopted as a suitable criterion to increase tolerance to drought stress in silage maize.
