زندگي و شخصيت شاطر عبّاس صبوحي

life and personality of Shater Abbas-e Sabouhi

پژوهشگران، گاه نسبت به غياب شاطر عباس صبوحي از تاريخ‌هاي ادبيات دورة قاجاريه، ايراد روا داشته‌اند و حتي اين غياب را يك نوع سانسور انگاشته‌اند. بااين‌حال، بي‌گمان فقدان اسناد معتبر در بارة زندگي او و ورود پرشمار شعرهاي غيرصحيح‌الانتساب به مجموعة شعرهاي وي، باعث اين غياب بوده است. تذكرة شعراي معاصرين دارالايمان قم كه طي دورة جواني شاطر عباس تأليف شده است، با آوردن چكيدة احوال و نمونة اشعار صبوحي تا حدي اين ايراد را رفع مي‌كند. در مقالة حاضر بر اساس اين تذكره به واكاوي زندگي و شخصيت صبوحي پرداخته‌ايم. اين مقاله با روش تحليلي و تاريخي پيش رفته است و نتيجة آن نشان مي‌دهد كه صبوحي(1257-1315ق)، متولد در قم و متوطن و متوفي در تهران عصر ناصري، يك شاعر مردمي خوش‌قريحه با تعارض‌هاي دروني ميان «كم‌سوادي و اطلاع»، «تجرّد و عشق» و در برهه‌اي حتي «پريشان‌حالي و فراآگاهي» بوده است و همة اين تعارض‌ها به تعارض دروني اصلي وي، يعني «عام بودن اجتماعي و خاص بودن فردي» بازمي‌گردند. همين تعارض، موجبات شهرت و محبوبيت او را ميان عام و خاص فراهم آورده است و اين دو طبقه، از زندگي وي روايات متناقضي هماهنگ با روحياتشان به دست داده‌اند، تا جايي كه مطابق موارد مشابه، گاه در اين باره داستان‌پردازي‌ها و افسانه‌سازي‌ها صورت گرفته است.

researchers have sometimes criticized the absence of Shater Abbas-e Sabouhi, from the history of Qajar period literature, and even considered this absent as a kind of censorship. however, the lack of credible documents in Sabouhi's life and the inclusion of many false poems in his collection of poems has led to this absenteeism. Tazkere-ye sho'ara-ye mo'aserin-e darol'iman-e Qom, which has been written during the youth period of Shater Abbas, solves these problems by quoting a summary of life and a few samples of poem of Sabouhi. in the present article, based on this Tazkere, we have studied the life and character of Sabouhi. this article has been conducted with analytical and historical methods and the result shows that Sabouhi, have been a popular and good looking poet with internal contradictions such as "illiteracy and awareness", "celibacy and love" and at a time, even "distress and parapsychology" and all of these contradictions returning to his original internal contradiction, namely "being in the lower social class and having personal characteristics related to the noblesse class". the same contradiction has made him popular and famous among common and gentlefolk people and these two classes have presented contradictory narratives in accordance with their morals from his life, to the point where, according to similar cases, sometimes we encounter with making storys myths about this.