علل تقاضاي القايي پزشكان در ارايه خدمات به بيمه‌شدگان بيمه سلامت: مطالعه مورد استان اصفهان، 1392

تقاضاي القايي يكي از چالش‌هاي سلامت كشور ما مي‌باشد. تقاضاي القايي در مواردي كه هزينه‌هاي توسط بيمه پرداخت مي‌گردد، مي‌تواند سبب هدر رفتن منابع نظام سلامت گردد. مواد و روش‌ها: مطالعه توصيفي- تحليلي حاضر به‌منظور بررسي علل تقاضاي القايي به كمك اطلاعات جمع‌آوري شده از پزشكان كه خدمات سطح يك را در سال 92 به بيمه‌شدگان سلامت استان اصفهان ارايه دادند، انجام شد. از مدل لوجيت و نرم‌افزار ايويوز براي تحليل يافته‌ها استفاده شد. در مدل لوجيت از دو متغير وابسته هزينه كل و زمان كل استفاده شد. اثر نهايي متغير‌هاي توضيحي بر اين دو متغير به‌عنوان تأثير نهايي بر تقاضاي القايي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج: در مدل تصريح شده هزينه كل، نوع قرارداد پزشك (0195/0=P)، سن پزشك (0474/0=P) و ويزيت بيمار زن (001/0>P) از لحاظ آماري معني‌دار شدند. در مدل تصريح شده زمان كل، نتايج نوع قرار داد پزشك (0008/0=P)، ويزيت بيمار بالاي 60 سال (0144/0=P)، ويزيت بيمار زير 5 سال (0001/0=P) و تعداد ارجاع (019/0=P) از لحاظ آماري معني‌دار شدند. اثر نهايي به‌دست آمده در هزينه كل نوع قرارداد پزشك 11% به‌دست آمد و از نظر زمان كل نيز نوع قرارداد پزشك با بيشترين اثر 19% به‌دست آمد. نتيجه‌گيري: با‌توجه به نتايج اين پژوهش متوليان سياستگذاري سلامت، بايد با اتخاذ روش علمي مبتني‌بر خريد خدمت توسط سازمان‌هاي بيمه‌گر، تصويب استانداردها و قوانين و تعيين چهارچوب درمان منطقي و علمي راه را بر عرضه خدمات غيرضروري بسته و منابع سلامت را به‌صورت بهينه تخصيص دهند.

Induced demand is one of the health challenges of our country. Paid costs by insurance lead to waste of health system resource. Methods: This descriptive- analytical study has been conducted to evaluate induced demand using information of first level services to the insured individuals in 2013. logit model was run by EViews version 7 for analyzing results. In logit mode, two dependent variables including total cost and total time were studied. The final effect of independent variables on these dependent variables was evaluated as a final impact on induced demand. Results: In stipulated model of total cost, type of physicians’ contract (P=0.0195), physicians’ age (P= 0.0474) and visit of female patients (P<0.001) were statistically significant. In stipulated model of total time, type of physicians’ contract (P= 0.008), visiting patient aged more than 60 years (P=0.0144), visiting patients aged less than 5 years (P=0.0001) and number of referring (P=0.019) were statistically significant. Ultimate effect on total cost of type of physicians’ contract was 11%; considering total time, the type of physicians’ contract with highest effect was 19%. Conclusion: Results of this research showed that health policy authorities should imped delivery of unnecessary services and optimize allocation of health resources through adopting a scientific method based on purchasing services by the insurer, approval of standards and rules, and determining logical treatment framework.