عوامل دروني انحطاط تمدن اسلامي از ديدگاه اقبال لاهوري با تاكيد بر اشعار اردو

Internal Factors of Decline of Islamic Civilization from Muhammad Iqbal's Perspective Emphasizing on Urdu Poems

سلطه استعمار و عقب ماندگي جوامع اسلامي از يك سو، و پيشترفت اروپا از سوي ديگر، متفكران اسلامي را واداشت تا عوامل انحطاط تمدن اسلامي را شناسايي كرده، زمينه هاي ايجاد تحول و اصلاح را فراهم آورند. اين روند اصلاح، ابتدا با اقدامات سيد جمال الدين آغاز شد و با حركت انديشمندان ديگري چون: كواكبي، عبده، رشيدرضا، اقبال و نظايرآن تداوم يافت. (تاريخچه موضوع) اما زوايا و ابعاد انديشه اقبال لاهوري، در باره علل دروني انحطاط تمدن اسلامي در اشعار اردوي وي، به روشني تبيين نشده است. (تبيين مسئله) اين موضوع مهمي است كه انديشمندان به صورت جدي به آن نپرداختند. (پيشينه تحقيق) بنابرين، طرح اينكه عوامل دروني انحطاط تمدن اسلامي در اشعار اردو اقبال كدام اند، پرسش اساسي نوشتار حاضر است. (سؤال) انحراف هاي فكري و ديني، سنت گرايي و محافظه كاري، انحطاط فرهنگي و اختلافات داخلي، مهم ترين عوامل دروني انحطاط تمدن اسلامي به شمار مي آيند. (فرضيه) از مقاصد اين مقاله، شناسايي عوامل دروني انحطاط تمدن اسلامي در اشعار اردوي اقبال است؛ تا اينكه با پرهيز از آنها بتوانيم زمينه هاي ايجاد تحول و اصلاح را در كشورهاي اسلامي فراهم آوريم. (هدف) اين نوشتار، با روش توصيفي تحليلي در صدد بيان عوامل دروني انحطاط تمدن اسلامي مي باشد. (روش) مقاله بر لزوم وحدت امت اسلامي، جد و جهد را در سايه تعقل و تفكر و مبارزه با تحجر و ركود فكري تاكيد مي كند. (يافته)

While colonizers were dominating over different territories, Muslim communities were lagging behind. Because European countries were developing massively, Islamic scholars began to discover the roots of the decline of Islamic civilizations in order to prepare the situation to make changes and reforms. Initially Seyyid Jamal al-Din commenced the reformation and it continued by other scholars including: Abd al-Rahman Kawakibi, Muhammad Abduh, Rashid Rida and Muhammad Iqbal. However, Iqbal's thoughts on the internal factors behind the decline of Islamic civilization, which were expressed in his Urdu poems, have not been explained clearly; it is an important subject that scholars have not assessed it precisely. The raised question of the present paper is: What are the main internal factors behind the decline of Islamic civilizations in Urdu poems of Iqbal? The main internal factors which weakened Islamic civilizations are: intellectual and religious deviations, traditionalism and conservatism, cultural deterioration and internal disputes. The purpose of the present paper is to introduce internal factors behind the deterioration of Islamic civilization in Mohammad Iqbal's poems, so that by refraining them we would be able to prepare the situations for improvement of Islamic countries. By means of a descriptive – analytical approach, the internal factors behind the decline of Islamic civilization will be assessed in the present paper. Unity of Islamic nations, making serious rational efforts, and opposing dogmatic thoughts and intellectual recession are strongly emphasized in this article