سير تطور تاريخي تشيع در مراكش

Historical Evolution of Shi’ism in Morocco

با افزايش كرسي هاي شيعه شناسي در محافل علمي و دانشگاهي ، اهميت مطالعه پيرامون اين آيين، دوچندان شده است؛ به ويژه طي دهه هاي اخير و پس از انقلاب اسلامي در ايران و هويدا گشتن ظرفيت هاي بالقوه موجود در تشيع ، پژوهش هاي بي شماري به اين موضوع اختصاص يافته است. در اين پرتو، پژوهش حاضر در نظر دارد با رويكرد توصيفي (روش) و از رهگذر گفتمان هاي موجود در باره وضعيت شيعيان و مسائل سياسي اجتماعي آنها، به مطالعه يك جمعيت بالقوه فعال شيعي در كشور تاريخي مراكش (مغرب عربي) بپردازد و به اين پرسش اساسي پاسخ گويد كه سير تطور تاريخي تشيع در اين كشور تاريخي، چگونه بوده است؟ پس از بررسي سابقه تشيع و چگونگي تاسيس دولت شيعي ادريسيان در اين كشور در سال 172ق ، به وضعيت شيعيان در مغرب معاصر پرداخته شده و به گونه اي ملموس و با ذكر نمادهاي امروزي و عرضه فعاليت هاي اجتماعي، اثبات گرديد كه آموزه هاي شيعي، بخش عمده اي از فرهنگ شفاهي مردم اين كشور را تشكيل مي دهد. پس از آن، عوامل ترويج تشيع در اين كشور در قالب 5 محور، يعني: دولت ادريسيان، انقلاب اسلامي ايران ، شبكه هاي نوين ارتباطي ، مستبصران مغربي و فعاليت مؤسسات فرهنگي، مورد بررسي قرار گرفته و در انتها، آينده شيعيان در پرتو فعاليت هاي آنان و تحولات منطقه خاورميانه و شمال آفريقا مورد تجزيه و تحليل واقع شده است.

As Shia studies courses are growing in scientific centers and universities, the importance of studying this school of thought has highlighted, especially during recent decades and after the Islamic revolution of Iran which brought light to potentials of Shi’ism. Therefore, the present paper tries to assess a potential active community of Shiites in Morocco (Maghreb) by applying a descriptive approach and analyzing available discourses on the situation of Shi’ites, as well as studying their political – social situations in order to describe the historical evolution of Shi'ism in this country. After analyzing the background of Shi'ism and formation of Shiite of government of Idrisid in Morocco in 172 (A.H.), the situation of Shiites in contemporary Morocco have been analyzed in a tangible way by mentioning today's symbols and describing social activities, it is concluded that Shiite teachings has formed a huge part of the oral tradition of people of this country. Later, Shi'ism expanded in Morocco affected by five key events: Idrisid government, Islamic revolution of Iran, modern communication networks, converted Moroccan and the activities of cultural institutes. Lastly the future of Shi'ism will be analyzed according to their activities and the Middle East and North Africa events.