ميزان سرمي شاخص آتروژني پلاسما و نسبت‌هاي ليپيدي در ديابت بارداري

Serum values of atherogenic index of plasma and lipid ratios in gestational diabetes mellitus

مقدمه: ديابت بارداري مي‌تواند باعث افزايش خطر ابتلاء به ديابت نوع 2، سندرم متابوليك و بيماري‌هاي قلبي عروقي پس از دوران بارداري شود. چربي‌ها نشانگرهايي هستند كه مي‌توانند اطلاعات مفيدي را در اين رابطه در اختيار قرار دهند، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي مقادير سرمي ليپيدها، نسبت هاي ليپيدي و شاخص آتروژني پلاسما (AIP) و ارتباط آن‌ها با سن مادر و ديابت بارداري انجام شد. روش كار: اين مطالعه مورد - شاهدي در سال‌هاي 93-1392 بر روي 52 زن مبتلا به ديابت بارداري و 59 زن باردار سالم مراجعه كننده به بيمارستان عسليان شهر خرم آباد انجام شد. مقادير سرمي گلوكز، كلسترول تام (TC)، تري گليسريد (TG) و كلسترول ليپوپروتئين با دانسيته بالا (HDL-C) با استفاده از كيت‌هاي تجاري موجود اندازه‌گيري شدند و كلسترول ليپوپروتئين با دانسيته پايين (LDL-C) محاسبه شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS (نسخه 19) و آزمون هاي آماري كولموگروف - اسميرنوف، تي مستقل، همبستگي پيرسون و رگرسيون لوجستيك انجام شد. ميزان p كمتر از 0/05 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته ها: در اين مطالعه افزايش معني‌داري در مقادير سرمي نسبت TC/HDL-C و (p<0/001) نسبت /HDL-CLDL-C و (p<0/001) و AIP و (p<0/001) كاهش معني‌داري در HDL-C و (p<0/001) و نسبت HDL و (p<0/001) در ديابت بارداري در مقايسه با گروه سالم مشاهده شد كه پس از تطبيق مقادير با سن نمونه‌ها، باز هم اختلاف‌ها معني‌دار بود. بر اساس آزمون رگرسيون لوجستيك قبل و بعد از تطبيق متغيرهاي ليپيدي با سن نمونه‌ها، HDL-C و نسبت HDL فاكتور خطر منفي براي ديابت بودند و نسبت TC/HDL-C، نسبت LDL-C/HDL-C و AIP فاكتور خطر مثبت بودند. نتيجه گيري: افزايش نسبت TC/HDL-C، نسبت LDL-C/HDL-C و AIP و كاهش HDL-Cو نسبت HDL مي‌توانند به عنوان عوامل خطر ديابت بارداري مطرح شوند. ممكن است از طريق بررسي منظم نسبت‌هاي ليپيدي و نيز اقدام براي تنظيم آن‌ها، از شيوع ديابت بارداري و نيز بيماري‌هاي قلبي - عروقي ناشي از آن به خصوص پس از بارداري تا حد قابل ملاحظه‌اي جلوگيري كرد.

Introduction: Gestational diabetes mellitus (GDM) can increase the risks for type 2 diabetes, metabolic syndrome and cardiovascular diseases after pregnancy. Lipids are biomarkers that can give valuable information in this aspect. This study was performed with aim to assess serum values of lipids, lipid ratios and atherogenic index of plasma (AIP) and their relationship with maternal age and GDM. Methods: This case-control study was performed on 52 women with GDM and 59 normal pregnant women referred to Asalian hospital of Khorramabad, Iran during 2013-2014. Serum values of cholesterol, total cholesterol (TC), triglyceride (TG), and high-density lipoprotein cholesterol (HDL-C) were measured using commercially available kits and low-density lipoprotein cholesterol (LDL-C) was calculated. Data were analyzed by SPSS software (version 19), and Kolmogorov – Smirnov, Independent t-test, Pearson’s correlation and regression. PResults: Values of TC/HDL-C ratio (P<0.001), LDL-C/HDL-C ratio (P<0.001) and AIP (P<0.001) were significantly increased while values of HDL-C (P<0.001) and HDL ratio (P<0.001) were significantly decreased in GDM group compared with normal pregnancy; the differences remained significant after adjusting for age of the subjects. The results of logistic regression analysis showed that before and after adjusting for age of the subjects, HDL-C and HDL ratio were negative risk factors for GDM and TC/HDL-C ratio, LDL-C/HDL-C ratio and AIP were positive risk factors for GDM. Conclusion: Increased TC/HDL-C ratio, LDL-C/HDL-C ratio, and AIP and decreased HDL-C and HDL ratio could be considered risk factors for GDM. Regularly measurements of lipid ratios and interventions for regulation of them might significantly prevent the prevalence of GDM and caused cardiovascular disease especially at postpartum period.