مطالعه اتنوبوتانيكي برخي از گياهان دارويي شهرستان بيرجند

Ethnobotanical Study of Some Medicinal Plant Species in Birjand

كشور پهناور ايران با داشتن اقوام مختلف و آداب و رسوم متفاوت داراي گنجينه اي از طب سنتي است كه در طي گذشت نسل ها تاكنون محفوظ مانده و دست يابي به آنها تنها از طريق پرسش گري و كسب اطلاعات و نحوه مصرف سنتي گياهان از اين اقوام امكان پذير مي باشد. پژوهش اتنوبوتاني راهنماي ارزشمندي براي شناسائي گياهان داروئي و داروهاي گياهي جديد مي باشد. هدف از انجام اين مطالعه، شناسايي برخي از گياهان دارويي مهمي است كه به طور گسترده به وسيله مردم محلي در درمان و پيشگيري بيماري ها در شهرستان بيرجند مورد استفاده قرار مي گيرند. مواد و روش ها اين بررسي با استفاده از پيمايش هاي صحرايي، باورها و اطلاعات مردمي و مطالعات اسنادي صورت گرفته است. گونه هاي گياهي از مناطق مختلف شهرستان بيرجند جمع آوري شد و پس از شناسائي با استفاده از منابع معتبر به صورت هرباريومي خشك شدند. براي هر گونه گياهي نام علمي، نام محلي، خاصيت درماني رايج، اندام مورد استفاده و نوع گياه تدوين شد.. يافته ها حاصل اين تحقيق 36 گونه ي گياه داروئي بود كه در 22 خانواده قرار گرفت. خانواده هاي كاسني (Asteraceae) و نعناعيان (Lamiaceae) بيشترين تعداد گونه هاي گياهي شناسايي شده را شامل شدند (هركدام 5 گونه) بيشترين قسمت مورد استفاده در گياهان مورد مطالعه در اين منطقه، برگ و كاربرد عمده گياهان مورد استفاده در ناراحتي ها و اختلالات دستگاه گوارشي و ادراري بود. همچنين اكثريت گياهان شناسايي شده از نوع گياهان دارويي، مرتعي بودند. نتيجه گيري با توجه به تنوع گياهان دارويي در اين منطقه و اهميت گياهان دارويي در پيش برد صنعت داروسازي كشور بهتر است جهت حفظ و حراست از اين ذخاير ارزشمند و جلوگيري از از بين رفتن و نابود شدن گياهان چاره اي انديشيد.

Iran as a vast country has different people and customs containing valuable trove of traditional medicine preserved over the generations and achieving them could be possible only through questionnaires and their using method should be asked from different Ethnic groups. Ethnobotanical study is a new valuable guide to identify medicinal plants and herbal medicines. The aim of this study is to identify and evaluate ethnobotany of some of the Birjand city medicinal plants widely used by local people in the treatment and prevention of diseases. Methods and Materials: The research method is based on field surveys, beliefs and local people traditions and documentary studies. Introduced species from different areas, according to local people. Species were collected from different parts of Birjand city, detected using reliable resources and then dried as herbarium specimens. For each species, the scientific name, local name, current treatment of plant and used parts was designed. Results The results of this study were 36 species of medicinal plants in 22 families. The highest number of species were identified in Family Asteraceae and Lamiaceae, each of them including 5species. The Most used part of the plants in this study was leaf. and the appliance of the used herbs was in gastrointestinal and urinary disorders. The majority of identified medicinal plants, were rangeland species. Conclusion Given the diversity of medicinal plants in the region and the importance of medicinal plants used in the pharmaceutical industry in the country, it is better to protect these valuable resources therefore proper operations should be done to prevent their loss and extinction