انتخاب فرآيند بهينه تصفيه فاضلاب شهري با استفاده از روش AHP (مطالعه موردي: شهرهاي اردبيل، تبريز و اروميه)

Selection of Optimum Municipal Wastewater Treatment Process Using AHP (Case Study: Ardebil, Tabriz, and Uremia)

مينه و هدف: يكي از مهمترين موضوعات قبل از طراحي و احداث هر تصفيهخانه فاضلاب، انتخاب فرآيند تصفيه مناسب است. لذا با توجه به اهميت كليدي موضوع، اين مطالعه با هدف ارزيابي تصفيهخانههاي فاضلاب در حال بهرهبرداري شهرهاي اردبيل، تبريز و اروميه، و جهت اولويت بندي و انتخاب مناسبترين فرآيند تصفيه انجام شد. روش كار: اين مطالعه يك مطالعه تحليلي- توصيفي ميباشد كه در سال 1391 به مدت يك سال در 3 تصفيهخانه فاضلاب اردبيل، تبريز و اروميه انجام گرفت. ابزار جمعآوري دادهها پرسشنامه محقق ساخته بود. تعداد نمونهها 30 نفر بود كه به روش سرشماري انتخاب گرديدند. تجزيه و تحليل دادهها با استفاده از نرم افزار Expert Choice صورت گرفت. يافته ها: در اين مطالعه، بيولاك با وزن 421/0 به عنوان گزينه مناسب مشخص شد و فرآيندهاي لجن فعال و لاگون هوادهي به ترتيب با وزنهاي 356/0 و 223/0 دراولويتهاي بعدي قرار گرفتند. در بين معيارها نيز معيار فني با وزن 407/0 به عنوان موثرترين معيار در انتخاب فرآيند تصفيه تعيين شد و معيارهاي زيست محيطي و اقتصادي به ترتيب در اولويتهاي بعدي قرار گرفتند. نتيجه گيري: با توجه به اهميت انتخاب فرآيند تصفيه فاضلاب شهري در هدايت صحيح سرمايههاي مالي و نيز دستيابي به نتيجه مطلوب، لازم است كه قبل از انتخاب فرآيند مناسب تصفيه، ارزيابي فرآيندها با ضوابط مهندسي و اقتصادي صورت گيرد.

Background & Objectives: Selection of the appropriate process is one of the most important issues prior to design and construct any wastewater treatment plant. Considering the importance of this issue, current study was carried out to assess wastewater treatment plants in operation in Ardebil, Tabriz, and Uremia in order to prioritize and select the most appropriate treatment process. Methods: Current descriptive-analytical study was conducted in 3 wastewater treatment plants of Ardebil, Tabriz, and Uremia in 2012 for a period of one year. Data were collected through a researcher-designed questionnaire. 30 participants were selected using census method. Data were analyzed by "Expert Choice" software. Results: Biolak process with a weight of 0.421 was selected as an optimal treatment process and Activated Sludge with a weight of 0.356 and Aerated Lagoon process with 0.223 held next priorities. Within the criteria, technical criterion with a weight of 0.407 was determined as the most effective criterion and environmental and economical criteria took next priorities. Conclusion: Considering importance of the selection of municipal wastewater treatment process to allocate funding reasonably and to achieve desired results, it is necessary to evaluate processes based on economic and engineering criteria prior to choosing an appropriate process.