طراحي بسته‌ خدمات سلامت مادر و كودك بر اساس مدل تطبيقي كشورهاي توسعه‌ يافته

Designing the maternal and child health services package based on comparative study of developed countries models

مقدمه: سلامت زنان جامعه به دلايل مختلف آسيب پذيرتر از مردان است كه علاوه بر ويژگي هاي بيولوژيكي، تحت تأثير عوامل تعيين گر فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي قرار دارد. امروزه موضوع مديريت توسعه سلامت مادران در زمره اولويت هاي سازمان جهاني بهداشت قرار دارد. مطالعه حاضر با هدف بهبود بسته خدمات سلامت مادر و كودك ارائه ‌شده در ايران از طريق ارائه متغيرهاي برگرفته از مطالعه تطبيقي كشورهاي توسعه‌ يافته منتخب انجام شد. روش‌كار: در اين مطالعه تطبيقي كشورهاي مورد مطالعه (سنگاپور، استراليا، انگلستان، ژاپن) با مقايسه شاخص‌هاي بهداشت مادر و كودك كشورها به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي از قاره‌هاي مختلف انتخاب ‌شده و با مطالعه بسته خدمات سلامت مادر و كودك در آن‌ها از طريق رجوع به اسناد معتبر بهداشتي، متغيرهاي مهم و ابعاد مورد نظر شناسايي‌ و بر اساس آن و جدول تطبيقي طراحي‌ شده، نتيجه‌گيري شد. يافته‌ها: كلاس‌هاي رايگان آموزشي و ورزشي با شركت همسران، شبكه‌ گسترده‌ اورژانس مادران به‌صورت شبانه‌روزي و تخصصي، تنوع وسايل نقليه براي انتقال به مراكز اورژانس، بسته‌هاي حمايت روحي مادران، ويزيت و زايمان در منزل، امكانات جراحي و مراقبت رايگان نوزادان، امكانات غربالگري مادران باردار به ‌صورت رايگان، وجود كتابچه راهنما و ثبت خدمات به‌ صورت متحدالشكل در كل مراكز كشور را مي‌توان از عوامل شناسايي ‌شده در بسته موفق خدمات سلامت مادر و كودك معرفي كرد. نتيجه‌گيري: نقش برخي عوامل شناسايي‌ شده نظير ويزيت و زايمان در منزل در بسته خدمات سلامت ايران كم است و يا وجود ندارد. اجراي موارد پيشنهادي مي‌تواند نقش مؤثري در ارتقاء شاخص‌هاي سلامت مادر و كودك ايران داشته باشد.

Introduction: Community women's health is more vulnerable than men due to various reasons, in addition to biological characteristics; it is influenced by cultural, social, economic and political factors. Nowadays,managing maternal health development is one of the World Health Organization priorities.This study was performed with aim to improve maternal and child health service package in Iran by providing variables derived from a comparative study conducted in selected developed countries. Methods: In thiscomparative study, the studied countries(Singapore, Australia, England and Japan) wereselectedby comparingmaternal-child healthindicators from different continentsusing cluster sampling and with studying of their maternal and child health service package through referring to valid health documents, important variablesanddimensions were identified, and based on itand designed comparative tables, the conclusion was made. Results: Free sportsandtraining classeswiththe husbands' presence, extensive maternal network emergency as specialized and boarding, varietyof vehicles fortransportto emergency centers,emotional supportpackages, home visit and delivery, newbornsfreesurgical facilitiesandcare, pregnant womenscreeningfacilitiesfor free, guideline booklet and unifiedrecording of servicesin allcountrycenters are the factorsidentified in successfulmaternal- child health servicespackage. Conclusion: The role ofsome identified factors such as home visit and deliveryis loworabsent in Iran health service package. Implementation ofthesuggested factors canplay an important rolein promotingmaternal-child healthindicators inIran.