ريزازديادي گياه دارويي استويا (rebaudiana Stevia (از طريق پرآوري رأس شاخه

Micropropagation Stevia Medicinal Plant (Stevia rebaudiana) Using Proliferation of Shoot Tip

استويا (rebaudiana Stevia (گياه دارويي مهم، فاقد كالري با طعم شيرين و مفيد براي بيماران ديابتي مي باشد. بهمنظور بهينهسازي ريزازديادي اين گياه سه آزمايش بهصورت فاكتوريل در قالب طرح كامالً تصادفي در سه تكرار طراحي شد. ريزنمونههاي رأس شاخه در محيط كشت MS غنيشده با Kin( 0 ،1 و 2 ميليگرم در ليتر( + IAA( 0 ،5/0 ،1 و 5/1 ميليگرم در ليتر( )آزمايش ،0( BAP و( 2 آزمايش( )ليتر در ميليگرم 1/5 و 1 ،0/5( IAA + )ليتر در ميليگرم 4 و 3( Kin ،)1 .شدند كشت( 3 آزمايش( )ليتر در ميليگرم 1/5 و 1 ،0/5 ،0( IBA + )ليتر در ميليگرم 4 و 3 ،2 ،1 با افزايش غلظت Kin در محيط كشت تعداد شاخهها افزايش يافت و در آزمايش 2 ،محيط كشت MS غنيشده با 4 ميليگرم در ليتر Kin + 5/0 ميليگرم در ليتر IAA بيشترين تعداد شاخه )با ميانگين 7 شاخه به ازاي هر ريزنمونه( را توليد كرد. با وجود اين، بهترين نتيجه پرآوري رأس شاخه در آزمايش 3 از محيط كشت MS حاوي 2 ميليگرم در ليتر BAP + 5/1 ميليگرم در ليتر IBA( با ميانگين 9 شاخه به ازاي هر ريزنمونه( بهدست آمد. افزايش غلظت BAP از 2 ميليگرم در ليتر منجر به كاهش معنيدار در تعداد و طول شاخهها و كيفيت گياهچهها و افزايش كالوس- زايي گرديد. عالوهبر اين، نگهداري ريزنمونههاي كشتشده به مدت دو ماه در اتاقك رشد بهطور چشمگيري تعداد شاخهها را افزايش داد. بيشترين ريشهزايي نوشاخههاي نمويافته از محيط كشت MS حاوي 1 ميليگرم در ليتر IBA بهدست آمد. گياهچههاي ريشهدار شده در اتاقك رشد سازگار شدند و با موفقيت باال در خاك مستقر شدند.

Stevia rebaudiana is a medicinally important plant, free-calorie with sweet test and beneficial for diabetic patient. In order to optimization of the micropropagation of this plant, three experiments were conducted by factorial experiment based on completely randomized design (CRD) with three replications. Shoot tip explants were cultured on MS media supplemented with Kin (0, 1 & 2 mg/l) + IAA (0, 0.5, 1 & 1.5 mg/l) (test 1), Kin (3 & 4 mg/l) with IAA (0.5, 1 & 1.5 mg/l) (test 2) and BAP (0, 1, 2, 3 & 4 mg/l) + IBA (0, 0.5, 1 & 1.5 mg/l) (test 3). The shoot number increased with increasing concentrations of Kin in media and in second experiment, the highest shoot number was produced in MS medium supplemented with 4 mg/l Kin + 0.5 mg/l IAA (with an average of 7 shoots per explant). However, the best result of micropropagation was obtained from MS medium containing 2 mg/l BAP + 1.5 mg/l IBA in test 3 (ith an average of 9 shoots per explant). Also, increasing BAP concentrations from 2 mg/l resulted to a significant reduction in shoot number and shoot length and quality of plantlets as well as increase in callusing. In addition, shoot number was dramatically increased by incubation the cultured explants in culture room for two months. The maximum rooting of developed shootlets was achieved from MS medium supplemented with1 mg/l IBA. The rooted plantlets were hardened in culture room and with high successfully established in soil.