اثربخشي آموزش مهارت هاي اجتماعي بر كاهش پرخاشگري كلامي و غيركلامي دانش آموزان پسر كم تواني ذهني

Efficacy of Social Skills Training on the Reduction of Verbal and Nonverbal Aggression in Male Students with Intellectual Disability

زمينه و هدف: كم ­تواني ­­ذهني مي­­­ تواند منجر به مشكلات رفتاري مختلفي از جمله پرخاشگري شود. مطالعات بسياري نشان داده­ اند كه آموزش مهارتهاي اجتماعي منجر به رفتارهاي مثبت در كودك مي­شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير آموزش مهارتهاي اجتماعي بر كاهش پرخاشگري كلامي و غيركلامي در دانش­ آموزان پسر كم ­توان ذهني انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع آزمايشي با طرح پيش ­آزمون ـ پس ­آزمون بود. جامعه آماري شامل تمامي دانش ­آموزان پسر كمتوان ذهني شهر لردگان مشغول به تحصيل در سال تحصيلي 90-89 بودند كه به صورت تصادفي خوشه ­اي 30 دانش ­آموز از جامعه مذكور انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه پرخاشگري كودكان كمتوان ذهني (قزلسفلو، بهرامي و داورمنش، 1387) بود. آموزش مهارتهاي اجتماعي طي 11 جلسه 60 دقيقه­اي و در هر هفته دو جلسه براي گروه آزمايش اجرا شد در حالي كه گروه كنترل چنين آموزشي را دريافت نكردند. آزمودني­ هاي هر دو گروه آزمايش و كنترل در دو مرحله پيش­ آزمون و پس ­آزمون مورد ارزيابي قرار گرفتند.براي تحليل داده ­ها از تحليل كوواريانس استفاده شد. يافته­ ها: يافته ­ها نشان داد كه آموزش گروهي مهارت­ هاي اجتماعي بر كاهش پرخاشگري كل (05/0P<)، پرخاشگري كلامي به خود (05/0P<)، كلامي به غيرخود (05/0 P<)، غيركلامي به خود (05/0P<) و غير­كلامي به غيرخود (05/0P<) دانش ­آموزان پسر كمتوان ذهني مؤثر است. نتيجه ­گيري: بر اساس يافته­ هاي پژوهش حاضر مي­ توان نتيجه گرفت كه دانش ­آموزان كم ­توان ذهني با يادگيري مهارت­ هاي اجتماعي در رويارويي با موقعيت­ هاي مختلف ، از راهبردهاي پرخاشگرانه كمتري استفاده مي­كنند.

Background and purpose: intellectual disability can lead to behavioral problems such as aggression. Various studies have shown that social skills training have positive effects on children’s behaviors. The purpose of the current study was to investigate the effects of social skills training on the reduction of verbal and nonverbal aggression in male students with intellectual disability. Method: current research was an experimental study with pretest- posttest control group design. The population consisted of all male students with intellectual disability in 2010-2011 academic year in Lordegan. Sample consisted of 30 male students that were selected using random cluster sampling method. Data were collected using the Inventory of Aggression for Children with Intellectual Disability (QezelSeflo, Bahrami, Davarmanesh, 2007). The students in experimental group participated in an eleven-session social skills training program (consisted of two one-hour sessions per week), while control group received no training program. Both groups participated in pretest and posttest. Univariate analysis of covariance was used for data analysis. Results: Results showed that participating in social skills training program could significantly decrease aggression in the areas of total aggression (p < .05), self-verbal and nonverbal aggression (p < .05), and verbal and nonverbal aggression towards others (p < .05) in male students with intellectual disability. Conclusion: According to our findings, by learning social skills, students with intellectual disability show less aggressive strategies in facing different situations.