اثر بخشي بازي درماني مبتني بر روي آورد شناختي– رفتاري بر كاهش پرخاشگري كودكان پيش دبستاني مبتلا به اختلال نارسايي توجه/ فزون كنشي

The Efficacy of Cognitive Behavioral Play Therapy on the Reduction of Aggression in Preschool Children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder

زمينه و هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشي بازي درماني مبتني بر روي آورد شناختي– رفتاري بر پرخاشگري كودكان پيش­ دبستاني مبتلا به اختلال نارسايي توجه/ فزون­ كنشي انجام شد. روش: طرح پژوهش آزمايشي از نوع پيش ­آزمون- پس ­آزمون با گروه كنترل است. جامعه‌ آماري شامل تمامي كودكان 6-4 ساله مهدكودك­ هاي شهر رشت در سال تحصيلي 92-91 بود كه از اين ميان 400 كودك به روش نمونه­ گيري تصادفي خوشه ­اي چندمرحله ­اي انتخاب و پرسش نامه علائم مرضي كودكان براي آنها اجرا شد. سپس 30 كودك داراي اختلال نارسايي توجه/ فزون­ كنشي با احراز ملاك ­هاي ورود به پژوهش به صورت تصادفي در دو گروه (15 نفر آزمايش و 15 نفر كنترل) جاي دهي شدند و به پرسش نامه پرخاشگري پيش ­دبستاني واحدي و همكاران (1387) پاسخ دادند. سپس برنامه بازي­ درماني مبتني بر روي­ آورد شناختي– رفتاري در يك دوره‌ 10 جلسه‌اي 60 دقيقه‌اي هفته‌اي دو بار براي كودكان گروه آزمايش به اجرا درآمد و گروه كنترل هيچ آموزشي دريافت نكردند. پس از اتمام جلسات پس ­آزمون بر روي هر دو گروه اجرا شد. يافته­ ها: نتايج آزمون تحليل كوواريانس نشان داد كه آموزش بازي­ درماني مبتني بر روي­ آورد شناختي- رفتاري بر كاهش پرخاشگري معنادار بوده است. نتيجه­ گيري: كودك در فرايند بازي­ درماني، كام­ نايافتگي­ هاي انباشته شده خود را در بستري مناسب از طريق پرخاشگري بروز مي­دهد و با بازتاب مناسب، نحوه مهار آن را آموخته و دروني مي­كند.

Background and purpose: Present study aimed to investigate the efficacy of cognitive behavioral therapy on the reduction of aggression in preschool children with attention deficit/Hyperactivity Disorder. Method: Current research was a quasi-experimental study with pretest-posttest control group. The study population consisted of all the four to six years old preschoolers who registered in the kindergartens of Rasht City in 1391-92 academic year. The sample consisted of 400 preschoolers who were selected using random multi-stage cluster sampling method, and completed Child Symptom Inventory 4 (CSI-4). Then, 30 children with attention-deficit/hyperactivity disorder were selected and randomly assigned to experimental (N= 15) and control (N= 15) groups and completed Preschoolers Inventory of Aggression. Experimental group received a 10-session cognitive behavioral therapy (1-hour/ 2 sessions per week), while control group received no therapy. Participants completed posttest after therapy sessions. Results: The results of covariance analysis showed that cognitive behavioral therapy had significant impact on the reduction of aggression. The obtained results through covariance analysis showed that teaching play therapy based on cognitive behavior approach can lead to reduction of aggression significantly. Conclusion: In play therapy, children have the opportunity to show their accumulated frustrations via aggression in an appropriate context, and learn and internalized sufficient ways to control this aggression.