درمان شناختي- رفتاري اختلال رياضي: مطالعه موردي

Cognitive-Behavioral Therapy of Mathematics Disorder: A Case Study

زمينه و هدف: اختلال رياضي يكي از مهمترين و شايع ­ترين اختلال‌هاي دوران كودكي است كه بسياري از روان‌شناسان به آن توجه ويژه نموده­ اند. اگرچه بسياري از دانش‌آموزان در يادگيري رياضي دچار مشكل هستند، ولي همه آنها به اختلال رياضي مبتلا نيستند. در سال‌هاي اخير روش‌هاي گوناگوني براي تشخيص و درمان اختلال­ هاي رياضي به كارگرفته شده است، كه فنون شناختي- رفتاري يكي از آنها به شمار مي رود. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثير درمان شناختي- رفتاري بر درمان اختلال رياضي است. مطالعه حاضر از نوع تك­ آزمودني با طرح اندازه‌گيري مكرر بوده است. روش و يافته­ ها: يافته­ هاي پژوهشي مبين نقش مؤثر درمان شناختي- رفتاري در درمان اختلال رياضي است. اين روش بر آموزش مهارت­ هاي شناختي مبتني است و بيشتر به شكل آموزش خود و خود­گويي براي تسهيل مهارت حل مسئله ارائه مي­شود. در اين پژوهش تلاش شد كه دانش ­آموز محرك­ هايي را كه بر پاسخ او اثر مي­ گذارد، بشناسد و آن را به گونه ­اي مناسب تغيير دهد. داده ­هاي اين مطالعه با استفاده از آزمون و مصاحبه عميق باليني گردآوري شده است. در اين پژوهش يك دانش ­آموز دختر 11 ساله داراي اختلال رياضي با بهره‌گيري از فنون شناختي ـ رفتاري مورد درمان قرار گرفته است و داده­ ها با استفاده از روش اندازه­ گيري مكرر تحليل شده است. نتيجه ­گيري: نتايج پژوهش حاكي از آن است كه درمان شناختي- رفتاري در كاهش نرخ اشتباهات دانش ­آموز طي 10 جلسه اثر داشته است. استلزام­ هاي نتيجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

Background and purpose: Mathematics disorder is one of the most important and prevalent childhood disorders and most of the psychologists have paid special attention to this disorder. Although many students experience different problems in learning mathematics, many of them do not exhibit mathematics disorder symptoms. In recent years, different approaches have been used for diagnosis and treatment of mathematics disorder. Cognitive-behavioral approach is one of these approaches. Current research aimed to investigate the effects of cognitive-behavioral therapy on mathematics disorder. Case: Research findings have constantly been indicative of the significant role of cognitive-behavioral therapy in the treatment of mathematics disorder. This approach is based on cognitive skills training and uses methods such as self-instruction and self-talks to facilitate problem-solving skills. In this study we tried to encourage the subject to recognize stimuli affect her responses and change them properly. Present research was a case study with repeated measures. Data were collected using clinical interview and psychological testing. In this study, an 11-years old female student received a 10-session cognitive-behavioral therapy. The effectiveness of cognitive-behavioral therapy in decreasing the student’s mathematics mistake rates was assessed using repeated measures analysis. Conclusion: According to the findings, cognitive-behavioral therapy significantly decreased the student’s mistake rates. Implications of the results were discussed.