اثربخشي برنامه آشنايي والدين با فرايند تحول نوجواني مياني بر سبك هاي فرزندپروري و ارتباط والد- كودك

The Effectiveness of Parents Training Program on Middle Adolescence Development on Parent-Child Relationship

زمينه و هدف: نوجواني يك دوره مهم در تحول انسان است و مطالعات متعددي درباره اين دوره انجام شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير برنامه آموزش والدين در زمينه آشنايي با تحول نوجواني مياني بر شيوه­ هاي فرزندپروري والدين و ارتباط والد- فرزند بود. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه ­آزمايشي با طرح پيش ­آزمون- پس آزمون تك گروهي است. گروه نمونه به صورت نمونه­ گيري در ­دسترس انتخاب شده و شامل 50 نفر از مادران دانش­ آموزان مدارس غيرانتفاعي شهر تهران بود. ابزارهاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل مقياس شيوه ­هاي فرزندپروري بامريند (1991) و سياهه رابطه والد- كودك (1994) بودند. يافته ­ها: يافته­ هاي حاصل از تحليل واريانس با طرح اندازه­ گيري مكرر نشان داد كه برنامه آموزشي حاضر تأثير معناداري را بر ارتباط والد-كودك نداشته (p>0.05)، ولي در مقياس­ شيوه‌هاي فرزندپروري بامريند، نيمرخ كلي سبك‌هاي فرزندپروري بعد از برنامه آموزشي حاضر تغيير معناداري را نشان داد (p<0.05) و برنامه مذكور منجر به تغيير سبك‌هاي فرزندپروري شد. با بررسي خرده­ مقياس‌ها، مشخص شد كه خرده­ مقياس‌ سهل­ گيرانه تفاوت معناداري را نشان داده است، يعني آموزش والدين در ارتباط با تحول نوجواني منجر به افزايش ميزان استفاده والدين از شيوه فرزندپروري سهل­ گيرانه شده است. نتيجه ­گيري: برنامه آموزشي حاضر بر ارتباط والد-كودك تأثير معنادار نداشته و برنامه حاضر داراي اندازه اثر ضعيفي بوده است كه نشانگر اثر ضعيف اين برنامه بر رابطه والد- فرزند است. نتايج حاصل از نيمرخ سبك­ هاي فرزندپروري بعد از برنامه آموزشي نشانگر ايجاد تغييرات است، به اين معنا كه برنامه حاضر منجر به تغيير سبك ­هاي فرزندپروري در شركت­ كنندگان شده است. همچنين محدوديت­ ها و پيشنهادهاي پژوهشي نيز در ادامه مطرح شده ­اند.

Background and purpose: Adolescence is a critical period in human development and various studies have conducted in this area. Present study aimed to investigate the effectiveness of parents training program in middle adolescence development on parenting styles and parent-child relationship. Method: Current research was a quasi-experimental study with one group pretest-posttest design. The study sample consisted of 50 mothers of secondary students who were studying in schools of Tehran City that were selected using convenience sampling method. Participants received a five-session training program on middle adolescence development (1/wk, 2 hrs). Data were collected using Parent-Child Relationship Inventory (PCR) and Baumrind Parenting Style Scale (PSS). Results: Results of analysis of variance with repeated measures showed that the training program had no significant influence on parent-child relationship (p > 0.05), while it had significant influence on participants parenting style profile (p < 0.05). According to our findings, subjects showed significantly higher scores in permissive parenting style after receiving the training program on middle adolescence development. Conclusion:: This program had no significant effect on parent-child relationship and showed a small effect size, which is indicative of its weak effectiveness on parent-child relationship. On the other hand, parenting style revealed a significant difference in posttest, which is indicative of the effectiveness of the training program. Research limitations and suggestions are discussed.