اثربخشي آموزش توجه بر مهار توجه، توجه متمركز، و توجه پراكنده دانش‌آموزان دختر داراي اضطراب امتحان

Effectiveness of Attention Training on Attention Control, Focused Attention and Dispersed Attention in Girl Students with Test Anxiety

زمينه و هدف: اضطراب امتحان حالتي از اضطراب عمومي ‌بوده و شامل پاسخ ­هاي شناختي، جسماني و رفتاري مرتبط با ترس از شكست است كه به هنگام وقوع عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان را تحت تأثير قرار مي‌دهد؛ بنابراين هدف از پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش توجه بر مهار توجه، توجه متمركز و توجه پراكنده دانش‌آموزان دختر داراي اضطراب امتحان بود. روش: روش پژوهش از نوع آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه است. به‌منظور انجام اين پژوهش نمونه‌اي متشكل از 30 نفر از دانش‌آموزان دختر با اضطراب امتحان دوره متوسطه اول شهر اصفهان در سال تحصيلي 94-1393 به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند­مرحله‌اي انتخاب و در گروه‌هاي آزمايش و گواه به صورت تصادفي جايدهي شدند. ابزارهاي استفاده شده در اين پژوهش شامل پرسشنامه اضطراب (ساراسون، 1984) و ابزار اندازه‌گيري توجه متمركز و پراكنده و پرسشنامه مهار توجه (ديري بري و ريد، 2002) بود. قبل از اجراي متغير مستقل از هر دو گروه پيش‌آزمون گرفته شد. سپس گروه آزمايش مداخله آموزشي را در طي 8 جلسه آموزشي در طول 2 ماه دريافت كرد. داده‌هاي به‌دست‌آمده توسط تحليل كوواريانس مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه آموزش توجه بر مهار توجه، توجه متمركز و پراكنده تأثير معناداري داشته است (p < 0/001). ميزان تأثير آموزش توجه بر مؤلفه‌هاي مهار توجه، توجه متمركز و پراكنده به ترتيب 53، 54 و 40 درصد بود. نتيجه‌گيري: بنابراين با توجه به نتايج پژوهش حاضر مي‌توان از آموزش توجه جهت افزايش توجه و تمركز دانش­آموزان داراي اضطراب امتحان استفاده كرد.

Background and Purpose: Test anxiety is a state of general anxiety and it includes cognitive, physiologic and behavioral responses related to the fear of failure that affects students at the time of their academic performance. Therefore, the purpose of this study was to investigate the effectiveness of attention training on attention control, focused attention and dispersed attention in female students with exam anxiety. Method: The research method is experimental with pretest-posttest design with control group. Thus a sample of 30 female high school students with anxiety test in Isfahan during the academic year of 2015-2016 selected by multistage cluster sampling and randomly assigned to experimental and control groups. The tools used in this study were anxiety questionnaire (Sarason, 1984) and measurement instrument of focused and dispersed attention (Yazdi, 2011) and attention control questionnaire (Diri Beri & Reed, 2002). Before intervention, both groups were evaluated. Then, the experimental group received educational intervention during 8 sessions in 2 months. Data were analyzed using covariance analysis. Results: The results showed that attention training has a significant effect on attention control, focused attention and dispersed attention (P < 0.001). The effect of attention training on the components of attention control, focused and dispersed attention was 53, 54 and 40 percent, respectively. Conclusion: Therefore, according to the results of this study, attention training can be used to increase the attention and concentration of students with test anxiety.