تأثير نوروفيدبك بر پرخاشگري و نشانه هاي باليني وسواس- بي اختياري دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسايي توجه- فزون كنشي

Effectiveness of Neurofeedback on Aggression and Obsessive-Compulsive Symptoms among Children with Attention Deficit- Hyperactivity Disorder

زمينه و هدف: نشانه­هاي باليني وسواس- بي­ اختياري و پرخاشگري موجب آسيب قابل ملاحظه در كنش­ وري عاطفي و اجتماعي مبتلايان به اختلال نارسايي توجه- فزون ­كنشي مي­ شود كه لازم است روش‌هاي مناسب تشخيصي و درماني براي اين گروه از كودكان در نظر گرفته شود. هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير نوروفيدبك بر پرخاشگري و نشانه­ هاي باليني وسواس- بي ­اختياري دانش­ آموزان پسر مبتلا به اختلال نارسايي توجه- فزون­كنشي بود.روش: روش پژوهش شبه ­آزمايشي و در چهارچوب طرح­ هاي پيش­ آزمون- پس ­آزمون بود. جامعه آماري شامل دانش ­آموزان مبتلا به اختلال نارسايي توجه- فزون ­كنشي شهر تهران بود كه در سال 1395 به مراكز خدمات روان ­شناختي و مشاوره اين شهر مراجعه كردند. نمونه شامل 24 دانش­ آموز پسر 10 تا 14 ساله بود كه به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و با انتساب تصادفي به طور مساوي در گروه آزمايشي و گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه تشخيصي كوتاه اختلال نارسايي توجه- فزون­كنشي كانرز (1999)، مقياس يل- براون (1989) و پرسشنامه پرخاشگري باس و پري (1992)، بود. برنامه مداخله­اي درمان نوروفيدبك طي 33 هفته متوالي به صورت 3 جلسه نيم­ ساعته در هر هفته اجرا شد. داده ­هاي به‌دست‌آمده به روش تحليل كوواريانس تك ­متغيري چندمتغيري تحليل شدند.يافته­ ها: نتايج نشان داد كه درمان نوروفيدبك منجر به كاهش معنا­داري در نمرات نشانه­ هاي باليني وسواس و تمامي مؤلفه‌هاي پرخاشگري در دانش ­آموزان مبتلا به اختلال نارسايي توجه- فزون­ كنشي شده است (0/05P<).نتيجه‌گيري: بنا بر نتايج اين مطالعه، به نظر مي ­رسد درمان مبتني بر نوروفيدبك مي ­تواند درمان اثربخشي در زمينۀ نشانه­ هاي وسواس- بي­اختياري و پرخاشگري در دانش ­آموزان مبتلا به اختلال نارسايي توجه- فزون­ كنشي باشد.

Background and Purpose: Obsessive-Compulsive symptomes and aggression cause significant impairement in emotional and social function in patients with attention deficit hyperactivity disorder and it is necessary to study the appropriate diagnostic and therapeutic methods for this group of children. The aim of this study was to examine the effectiveness of neurofeedback on aggression and obsessive-compulsive symptoms in male students with attention deficit hyperactivity disorder. Methods: The method of this study was quasi-experimental with framework of pre-test and post-test researches. The statistical population in this research consisted of students with attention deficit- hyperactivity disorder that was referred to psychological services and counselling centers in Tehran in 2016. The sample consisted of 24 students aged 10 to 14 years’ old who were selected by conveniant sampling method and were randomly assigned to experimental and control groups. The research tools including Conner’s ADHD Rating Scale (1999), Yale-Brown Obsessive-Compulsive Scale (1989) and Buss and Perry Aggression Questionnaire (1992) were used through pre-test and post-test. The interventional neurofeedback program was performed for for 33 consecutive weeks in 3 half-hour sessions per week. The collected data was analyzed by using multivariate analysis of covariance (MANCOVA) and ANCOVA. Results: The present research revealed that neurofeedback treatment resulted in a significant reduction in all components of aggression scores and obsessive-compulsive symptoms in students with attention deficit hyperactivity disorder. (P<0.05). Conclusion: According to the results of the study, neurofeedback treatment seems to be an effective treatment for obsessive-compulsive symptoms and aggression among students with attention deficit hyperactivity disorder.