مقايسه توانايي حل‌مسئله‌‌ اجتماعي در دانش‌آموزان دختر كم‌توان‌ذهني و همسالان با تحول ذهني بهنجار

Comparison of Social Problem Solving Ability in Girl Students with Intellectual Disability and Normally Developing Peers

زمينه و هدف: دانش‌آموزان كم ­توان ذهني از جمله افرادي هستند كه در توانايي حل‌مسئله‌ اجتماعي ضعف دارند و در هنگام رويارويي با موقعيت‌هاي اجتماعي با مشكلات بسياري روبرو ‌مي­شوند. هدف از پژوهش حاضر مقايسه توانايي حل‌مسئله‌ اجتماعي در دانش‌آموزان دختر كم‌توان ذهني و دانش ­آموزان با تحول ذهني بهنجار بود. روش: روش پژوهش توصيفي از نوع علي ـ مقايسه‌اي بود. حجم نمونه اين پژوهش شامل 134 نفر (67 نفر دانش‌آموز كم‌توان‌ذهني و 67 نفر دانش‌آموز بهنجار) بودند كه آزمودني‌هاي كم توان ذهني به روش در دسترس و آزمودني‌هاي با تحول ذهني بهنجار با روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه ­اي چندمرحله‌اي از مراكز آموزش عمومي و ويژه شهر شيراز انتخاب شدند. به منظور سنجش ميزان توانايي حل‌مسئله‌ اجتماعي از نسخه تجديدنظرشده سياهه حل‌مسئله‌ اجتماعي دزوريلا و همكاران (2002) استفاده شد. داده‌هاي گردآوري­ شده با استفاده از آزمون تي مستقل و تحليل واريانس چندمتغيره تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بين دو گروه دانش‌آموزان دختر كم­توان ذهني و بهنجار در نمره‌ كل توانايي حل‌مسئله‌ اجتماعي و خرده­ مقياس‌هاي آن تفاوت معني‌داري وجود دارد (0/01>p)؛ بدين معنا كه دانش‌آموزان كم‌توان‌ذهني در نمره كل توانايي حل‌مسئله‌ اجتماعي و خرده ­مقياس‌هاي آن ضعيف‌تر از دانش‌آموزان دختر با تحول ذهني بهنجار بودند. نتيجه گيري: مي‌توان نتيجه گرفت كه كم‌تواني‌ذهني افزون بر تأثيرگذاري منفي بر عملكرد شناختي، بر توانمندي اجتماعي نيز تأثير مي‌گذارد. بدين ترتيب، آموزش مهارت‌هاي توانايي حل‌مسئله‌ اجتماعي به افراد كم‌توان‌ذهني در محيط‌هاي گوناگون و همچنين توانمندسازي خانواده‌هاي اين افراد ضروري است.

Background and Purpose: Students with intellectual disabilities are among those who are weak in the ability to cope with social problems and encounter many problems when confront with social situations. The purpose of the present study was to compare the social problems solving ability in girl students with intellectual disability and normally developing peers. Method: The research method was causal-comparative study. The sample size of this study included 134 subjects (67 students with intellectual disability and 67 normally developing students) that subjects with intellectual disability were selected by convenience sampling method and normally developing subjects were selected by multi-stage random sampling method from public and special education centers. Social problem-solving inventory-revised (SPSI-R) (D’Zurilla et al, 2002) was used to gather of data. The collected data were analyzed using independent t-test and multivariate analysis of variance. Results: The results showed that girl students with intellectual disability and normally developing peers had a significant difference in the total score of social problem solving ability and its subscales (P<0.01). This means that students with intellectual disability in the total score of social problem solving and its subscales were weaker than normally developing peers. Conclusion: Therefore, it can be concluded that intellectual disability, in addition to the negative effect on cognitive function, also affects social development. Therefore, the teaching of the ability to solve social problems to students with intellectual disabilities in different environments as well as the empowerment of their families is necessary