تدوين مداخله اختصاصي شده براي ترويج زايمان طبيعي در زنان باردار نخست زا: يك مطالعه تكويني

Development a tailored intervention to promote normal vaginal delivery among primigravida women: a formative research

مقدمه: با وجود اينكه انجام سزارين در شرايط خاص مي‌تواند نجات‌بخش مادر و نوزاد باشد، ولي داراي عوارض قابل توجهي است. كاهش سزارين در بين زنان باردار نخست‌زا يكي از بهترين راهكارهاي كاهش ميزان سزارين است. لذا مطالعه حاضر با هدف طراحي مداخله اختصاصي براي ترويج زايمان طبيعي در بين زنان باردار نخست‌زا انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه تكويني به منظور طراحي مداخله مبتني بر الگوي ابزار سنجش و پاسخ بازاريابي اجتماعي براي كاهش سزارين در زنان باردار نخست‌زا در تابستان سال 1394 در شهرستان بويراحمد انجام شد. داده‌هاي مطالعه كيفي از طريق مصاحبه فردي و بحث گروهي متمركز و داده‌هاي پيمايش كمّي ‌به كمك ابزار سنجش سازه‌هاي الگوي رفتار برنامه‌ريزي شده جمع‌آوري شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS (نسخه 16) انجام شد. داده‌هاي كيفي با روش تحليل محتوا و به صورت دستي و داده‌هاي كمّي ‌با استفاده از آماره‌هاي توصيفي معمول، رگرسيون لجستيك، آزمون كاي اسكوئر و من ويتني تحليل شدند. يافته‌ها: در بخش كيفي، مهم‌ترين موانع زايمان طبيعي ناخوشايند بودن فضاي زايشگاه، ترس، توصيه ديگران، تجربه بد از زايشگاه و آگاهي پايين زنان، و اصلي‌ترين مداخلات پيشنهادي براي افزايش زايمان طبيعي شامل: آموزش، مشاوره و خوشايندسازي زايمان طبيعي بود. در بخش كمّي، 39 نفر (25/2%) از زنان قصد انجام سزارين داشتند. ميانه و دامنه ميان چاركي نگرش 4±18، هنجارهاي ذهني 3±16/5 و كنترل رفتاري درك شده 3±16 بود. مهم‌ترين پيشگويي‌كننده‌هاي انتخاب نوع زايمان نگرش، هنجارهاي ذهني، محل سكونت و شغل همسر بودند. نتيجه‌گيري: براي تدوين مداخله اختصاصي اثربخش با هدف ترويج زايمان طبيعي در بين زنان باردار نخست‌زا بايد نيازها و خواسته‌هاي آن‌ها را در نظر گرفت. آموزش، ارائه مشاوره‌هاي تلفني و انجام مداخلات مختصر به‌وسيله پزشكان و ماماها در مراكز بهداشتي درماني اجزاء اصلي يك مداخله اختصاصي مي‌باشند.

Introduction: Although performing cesarean section in specific condition can save life of mother and neonate, but has considerable complications. Reducing cesarean among primigravida is one of the best strategies to reduce cesarean. Therefore, this study was performed with aim to develop a tailored intervention to promote normal vaginal delivery (NVD) among primigravida women. Methods: This formative research was done to develop an intervention based on assessment tools pattern and social marketing response to reduce cesarean section among primigravida women in Boyer-Ahmad city in 2015. The qualitative data were collected through individual interviews and focused group discussions. The quantitative data were collected by a questionnaire based on the constructs of Theory of Planned Behavior. Data was analyzed by SPSS software (version 16). The qualitative data were analyzed by content analysis method as manual and the quantitative data by routine descriptive statistics, logistic regression, Chi-Square and Mann-Whitney tests. Results: In qualitative part, the most important barriers for selecting NVD were: maternity being unpleasant, fear, others' recommendations, and negative experiences of referring to maternity and low level of knowledge among women. The main interventions recommended for increasing NVD were: education, counseling, making the process of NVD more pleasant. In the quantitative survey, we found that 25.2% of the women were intended to do cesarean. In quantitative part, 39 women (25.2%) had intention to perform cesarean section. The median and interquartile range of attitude was 18±4, subjective norms 16.5±3, and perceived control behavior 16±3. Attitude, subjective norms, place of residence, and the spouse's job were the main predictors in selecting the mode of delivery. Conclusion: To design an effective tailored intervention to promote NVD among primigravida women, their wants and needs should be considered. Education, offering telephone counseling, and implement of brief interventions by physicians and midwives in health centers are the main elements of the tailored intervention.