الگوها و تعيين كننده‌هاي تمايلات فرزندآوري در ايران

Childbearing Desires in Iran: Patterns and Determinants

در اين تحقيق، برپايه يك رويكرد جمعيت‌شناختي يكي از مهم‌ترين مسائل اجتماعي جوامع معاصر يعني الگوهاي مرتبط با تمايلات فرزندآوري را مورد توجه و بررسي قرار داده‌ايم. جمعيت نمونه تحقيق حاضر مشتمل بر 2787 نفر از مردان و زنان 15 ساله به بالاي ساكن در نقاط شهري و روستايي شهرستان‌هاي اهواز، بابلسر، بجنورد، گنبدكاووس، محمودآباد و همدان مي‌باشد. در مجموع، تجزيه و تحليل‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهد كه گرچه يك «شكاف نسلي» فراگير و فزاينده در زمينه الگوهاي فرزندآوري كاملا مشهود است، با اين وجود، الگوهايي همچون «بي‌فرزندي» و «تك‌فرزندي» در جامعه ايراني چندان پذيرفتني نيست. برجسته‌ترين الگوي تمايلات فرزندآوري نيز الگوي دو فرزندي است. يكي ديگر از الگوهاي اصلي كه از تجزيه و تحليل‌هاي اين تحقيق مي‌توان استنباط كرد، اين است كه تمايلات فرزندآوري مردان و زنان بسيار به هم شبيه و يكسان است. در عوض، تفاوت‌ها در زمينه تمايلات فرزندآوري به‌طور چشمگيري تحت تاثير نحوه نگرش جنسيتي مانند نگرش به الگوي سنتيِ مرد نان‌آور خانواده و اشتغال زنان است.

This article presents research-based evidence to examine patterns and determinants associated with childbearing desires in Iran. The sample includes 2878 people aged 15 and above living in the rural and urban areas of Ahvaz, Babolsar, Bojnord, Gonbad Kavos, Mahmoudabad and Hamadan. Generally speaking, the research findings indicate an increasing generational gap in childbearing desires. While such patterns as childlessness and one-child model are not accepted, the two-child model is the most visible pattern of childbearing desire. The findings support the gender convergence suggesting that men and women share close childbearing desires. However, childbearing desires vary substantially by attitudes towards gender roles.