پديد آورندگان :
خداكرمي جانباز، فائزه دانشگاه گيلان، رشت - دانشكده ادبيات و علوم انساني , حسين خانزاده، عباسعلي دانشگاه گيلان، رشت - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه روان شناسي , ابوالقاسمي، عباس دانشگاه گيلان، رشت - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه روان شناسي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: اختلال نافرماني مقابله‌اي يكي از شايع‌ترين اختلالات رفتاري در كودكان است كه موجب تخريب شديد روابط بين‌فردي كودك مي‌شود. از اين‌رو هدف پژوهش حاضر مطالعه كيفيت رابطۀ والد-كودك و خواهر-برادر در خانواده‌هاي با و بدون فرزند مبتلا به نشانه‌هاي اختلال نافرماني مقابله‌اي بود. روش: طرح اين پژوهش، توصيفي از نوع علّي-مقايسه‌اي است. جامعه آماري شامل تمامي دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدايي (پايه سوم تا ششم) با و بدون نشانه‌هاي اختلال نافرماني مقابله‌اي در سال تحصيلي 96-95 شهرستان رودسر بود كه 130 نفر از آنها (65 نفر در هر گروه) به روش نمونه گيري در دسترس به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزارهاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل مقياس درجه‌بندي اختلال نافرماني مقابله‌اي (هومرسون و همكاران، 2006)، مقياس رابطه والد-فرزند (فاين و همكاران، 1983)، پرسشنامه شاخص‌هاي رفتاري خواهر-برادران (هترينگتون و همكاران، 1999) و نيز مصاحبه باليني نيمهساختاريافته بود. داده‌هاي به دست آمده با استفاده از آزمون تي و تحليل واريانس چندمتغيره تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميان گروه با و بدون نشانه‌هاي اختلال نافرماني مقابله‌اي از لحاظ كيفيت رابطه پدر-كودك، كيفيت رابطه مادر-كودك، كيفيت رابطه كلي والد-كودك، و نيز كيفيت رابطه خواهر-برادر تفاوت معنادار وجود دارد؛ به طوري‌كه ميانگين گروه داراي نشانه‌هاي اختلال نافرماني مقابله‌اي در هريك از اين متغيرها به صورت معناداري كمتر از گروه بدون نشانه‌هاي اختلال است (001/ 0>P). نتيجه‌گيري: رفتارهاي كودك مبتلا به اختلال نافرماني مقابله‌اي، به طور متقابل، منجر به رفتارهاي والدگري نامناسب از سوي پدر و مادر، تعارضات بين خواهر و برادر و در نتيجه تضعيف كيفيت روابط بين اعضاي خانواده مي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and Purpose: Oppositional defiant disorder is one of the most common behavioral disorders in children, which causes severe destruction of the child's interpersonal relationships. Therefore, the aim of this study was to investigate the parent-child and sibling relationships quality in families with and without children with symptoms of oppositional defiant disorder. Method: The design of this research is a causal-comparative. The statistical population included all male and female students of elementary school (from grade three to six) with and without symptoms of oppositional defiant disorder in Rudsar in the academic year of 2017-2018, and the sample included 130 of them (65 students in each group) who were selected through convenient sampling method. The tools used for this research included the oppositional defiant disorder rating scale (Hommersen & et al, 2006), parent-child relationship scale (PCRS) (Fine & et al, 1983), sibling inventory of behavior (SIB) (Hetherington & et al, 1999), and clinical interview. Data were analyzed using t-test and multivariate analysis of variance. Results: The results showed that there is a significant difference between the group with and without symptoms of oppositional defiant disorder in terms of quality of father-child relationship, mother-child relationship, parent-child relationship, as well as the sibling relationships. The mean of group with symptoms of oppositional defiant disorder in each of these variables was significantly less than the group without symptoms of disorder (P <0.001). Conclusion: The behaviors of a child with oppositional defiant disorder, mutually, lead to inappropriate parenting behaviors and conflicts between siblings, and, as a result, weaken the quality of relationships between family members.
