اثربخشي برنامه آموزش مديريت شرم بر پرخاشگري و مهارت هاي اجتماعي كودكان با آسيب شنوايي

Effectiveness of Shame Management Training Program on Aggression and Social Skills of Children with Hearing Impairment

زمينه و هدف: روش ­هاي متعددي براي افزايش مهارت­ هاي اجتماعي و سازش ­يافتگي افراد با آسيب شنوايي به­ كار مي­ رود. در اين ارتباط پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي برنامه آموزش مديريت شرم بر پرخاشگري و مهارت­ هاي اجتماعي كودكان با آسيب شنوايي انجام شده است. روش: در اين پژوهش، از طرح نيمه ­تجربي با طرح پيش­ آزمون – پس­ آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماري شامل تمامي دانش­آموزان با آسيب شنوايي شهر كرج در سال 1396 بود كه با روش نمونه­ گيري در دسترس، 30 نفر از آنها به عنوان نمونه مورد مطالعه، انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه جايدهي شدند. ابزار گردآوري اطلاعات شامل مقياس درجه­ بندي مهارت ­هاي اجتماعي (گرشام و اليوت، 1990) و پرسشنامه پرخاشگري باس و وارن (2000) بوده است. مداخله آموزشي براي گروه آزمايش در طي 14 جلسه انجام شد در حالي كه گروه گواه چنين مداخله­ اي را دريافت نكردند. در پايان داده­ هاي به دست آمده با آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيره تحليل شدند. يافته ­ها: يافته­ هاي پژوهش نشان داد برنامه آموزش مديريت شرم، بر كاهش پرخاشگري و مؤلفه ­هاي كلامي، خشم و خصومت پرخاشگري به غير از مؤلفه بدني پرخاشگري، تأثير معناداري دارد. علاوه بر اين، در پژوهش حاضر اثربخشي برنامه آموزشي مديريت شرم بر مهارت­ هاي اجتماعي و مؤلفه­ هاي همكاري، ابراز وجود، و خويشتن­ داري مورد تأييد قرار گرفت (0/01>P). نتيجه­ گيري: با توجه به نتايج پژوهش به نظر مي­رسد برنامه آموزشي مديريت شرم با افزايش حرمت خود كودكان با آسيب شنوايي، روش مؤثري براي كاهش پرخاشگري و بهبود مهارت هاي ارتباطي باشد.

Background and Purpose: Several methods are used to increase social skills and adaptation of people with hearing impairment. In this regard, the present study aimed to determine the effectiveness of shame management training program on aggression and social skills of children with hearing impairment. Method: This research was a semi-experimental study with pretest-posttest control group design. The statistical population consisted of all students with hearing impairment in the city of Karaj in 2017. Using a convenient sampling method, 30 of them were selected as the sample and randomly assigned to the experimental and control groups. Social skills rating scale (SSRS) and aggression questionnaire (Bass & Warren, 2000) were used to collect data. Educational intervention was conducted for the experimental group in 14 sessions, while the control group did not receive such intervention. At the end, the data were analyzed by multivariate analysis of covariance. Results: The findings of this study showed that shame management training program has a significant effect on reducing aggression and verbal components, anger, and hostility of aggression ,except the physical component of aggression. In addition, in the current study, the effectiveness of the shame management curriculum on social skills, the components of cooperation, self-expression, and self-control were confirmed (P <0.01). Conclusion: According to the results of this study, shame management training program, which increases the self-esteem of hearing impaired children, is an effective way to reduce aggression and to improve communication skills.