نقش ذهن آگاهي و حمايت اجتماعي در پيش بيني سلامت روان مادران داراي كودك كم توان ذهني

Investigating the Relationship Between Mindfulness and Social Support with Mental Health of Mothers with Mentally Retarded Child

زمينه و هدف: وجود كودك كم­ توان ذهني در يك خانواده، سلامت رواني اعضاي آن را به خطر مي­ اندازد، با اين وجود متغيرهاي ديگري نيز در تبيين وضعيت روان­ شناختي والدين اين كودكان نقش ايفا مي­ كنند. هدف پژوهش حاضر، بررسي رابطه ذهن ­آگاهي و حمايت اجتماعي با سلامت رواني مادران داراي كودك كم­توان ذهني بود. روش: تعداد 92 نفر از مادران داراي حداقل يك فرزند كم ­توان ذهني آموزش ­پذير در دامنه سني 6 تا 14 سال به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. روش نمونه گيري به صورت در دسترس بود. آزمودني­ ها به پرسشنامه ­اي متشكل از مقياس­ هاي ذهن ­آگاهي (براون و ريان، 2003)، مقياس چند بعدي حمايت اجتماعي ادراك­شده (زيمت، دهلم، زيمت و فارلي، 1998)، افسردگي، اضطراب و تنيدگي (لاويبوند و لاويبوند، 1995) پاسخ دادند. داده ­ها با استفاده از آزمون همبستگي پيرسون و رگرسيون چندمتغيري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج نشان داد ذهن­ آگاهي با ابعاد افسردگي، اضطراب، و تنيدگي، رابطه معني­ دار و معكوسي دارد (p< 0.01)؛ يعني ميزان بالاي ذهن ­آگاهي با سطح پايين افسردگي، اضطراب، و تنيدگي، همراه است. اما بين حمايت اجتماعي و سلامت روان، رابطه معني­ داري به دست نيامد. نتايج همچنين نشان داد كه ذهن ­آگاهي توانست به صورت معني­ داري افسردگي (بتا= 0/50) و اضطراب (بتا= 0/46) مادران را پيش ­بيني كند (P <0.001)، اما تنيدگي مادران توسط هيچ­ كدام از متغيرهاي ذهن­آگاهي و حمايت اجتماعي، پيش­ بيني نشد. نتيجه­ گيري: از آنجا كه نگهداري از كودك كم­توان ذهني، تنيدگي، اضطراب، و افسردگي مادران را افزايش مي­ دهد، بنابراين لزوم طراحي مداخلات روان­ شناختي مبتني بر افزايش ذهن ­آگاهي، ضروري است.

Background and Purpose: The existence of a mentally retarded child in a family compromises the mental health of the members, however, other variables play a role in explaining the psychological status of the parents of these children. The purpose of this study was to investigate the relationship between mental health and social support and mindfulness of mothers with a mentally retarded child. Method: A total of 92 mothers with at least one mentally retarded child aged 6 to 14 were selected as the sample. The data were collected through mindful attention awareness scale (Brown and Ryan, 2003), multidimentional scale of percieved social support (Zimet, Dahlem, Zimet, & Farley,1998), and depression, anxiety and stress scale (Lovibond & Lovibond, 1995). Data were analyzed using Pearson correlation test and multivariate regression. Results: The results showed that there was a significant negative relationship between the depression, anxiety and stress scores (p< 0.01). But there was no significant relationship between mothers’ mental health and social support. The results also showed that the mindfulness could significantly predict depression (β = 0.50) and anxiety (β = 0.46) of mothers (P <0.001), but maternal stress was not predicted by any of the variables of mindfulness and social support. Conclusion: The significant relationships between mindfulness and mental health of mothers with mentally retarded children highlights the necessity of psychological interventions based on mindfulness.