ارزيابي عملكرد اقتصادي و كارايي مصرف نور در كشت مخلوط و خالص ذرت و پنبه تحت تاثير سطوح مختلف نيتروژن

Evaluation of economical yield and radiation use efficiency of maize and cotton in sole and intercropping systems as affected by different levels of Nitrogen

ه منظور بررسي قابليت كشت مخلوط ذرت و پنبه جهت بهبود كارايي مصرف نور، آزمايشي يكساله بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. تيمارها شامل نيتروژن خالص در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 كيلوگرم در هكتار) و آرايش كاشت نيز در 3 سطح (كشت خالص ذرت، كشت خالص پنبه و كشت مخلوط يك رديف در ميان پنبه و ذرت) بود. در طي دوره رشد، صفات شاخص سطح برگ، ميزان توليد ماده خشك و عملكرد اقتصادي اندازه گيري شد. با افزايش سطوح نيتروژن، عملكرد اقتصادي ذرت و پنبه افزايش معني داري يافت. عملكرد اقتصادي هر دو گياه در كشت خالص به دليل تراكم بوته بيشتر، بالاتر از مخلوط بود. شاخص سطح برگ و ميزان تابش فعال فتوسنتزي جذب شده طي فصل رشد در تيمار مخلوط بالاتر از كشت خالص دو گياه ذرت و پنبه بود و با افزايش سطوح كودي مورد استفاده، اين صفات در كليه تيمارها افزايش نشان داد. نسبت برابري زمين بر حسب تابش در كليه سطوح كودي بالاتر از 1 بود، كه نشاندهنده نقش مثبت كشت مخلوط در جذب تابش نسبت به كشت خالص دو گونه بود. بطور كلي، نتايج نشان داد كه در هر دو گياه ذرت و پنبه، كارايي مصرف نور در كشت مخلوط بالاتر از كشت خالص دو گونه بود. همچنين، در تمامي تيمارها، گياه ذرت داراي كارايي مصرف نور بالاتري نسبت به پنبه بود. بنظر مي رسد كه استفاده از كشت مخلوط مي تواند راهكار مناسبي براي استفاده بهتر از منابع باشد.

In order to study the potential of maize-cotton intercropping for improving radiation use efficiency (RUE), an experiment was conducted as a factorial arrangement based on completely randomized block design with three replications at experimental filed of Ferdowsi University of Mashhad. The experimental treatments were nitrogen in four levels (0, 50, 100 and 150 Kg N ha-1) and planting pattern in three levels (maize and cotton sole cropping and maize/cotton intercropping). LAI, dry matter and yields of maize and cotton were measured during the growing season. The results showed that economical yields of maize and cotton were significantly increased as affected by increase in N level. Economical yields of both crops in sole cropping were higher than intercropping system due to higher plant density. LAI and intercepted PAR in intercropping system were higher than sole cropping, and the traits were improved by increasing N levels. In all the N levels, LERPAR was greater than one, which represents the positive role of intercropping on radiation intercept compared to sole cropping. In general, the results showed that RUE in intercropping system was higher than sole cropping of the two species. Also, maize had higher RUE in comparison with cotton in all the experimental treatments. It seems that the intercropping system can be considered an appropriate approach for efficient use of resources.