تجزيه خصوصيات ويژه پوموشيميايي برخي از ژرم‌پلاسم‌هاي زردآلو گزينش شده از منطقه خلخال

Analysis of Pomological and Chemical Attributes of Apricot (Prunus armeniaca L.) Genotypes Selected from Khalkhal Region

به‌منظور بررسي خصوصيات پوموشيميايي 20 ژنوتيپ برتر زردآلو در منطقه خلخال واقع در استان اردبيل مطالعه‌اي طي سال‌هاي 1393 - 1392 انجام گرديد. در اين پژوهش پارامترهاي فيزيكي (وزن، رنگ گوشت و پوست) و پارامترهاي شيميايي (ميزان مواد جامد محلول و اسيديته) ارزيابي شد. براساس نتايج به‌دست آمده از اين پژوهش تغييرات زيادي در مجموعه ژنوتيپ‌هاي ارزيابي شده زردآلو مشاهده گرديد. در پارامترهاي فصل متورم شدن جوانه، وزن ميوه و هسته، فصل برداشت، عملكرد ميوه، ميزان مواد جامد محلول و اسيديته تغييرات وسيعي مشاهده شده بود. وزن ميوه ژنوتيپ‌ها به‌طور نسبي كم بود، فقط چهار ژنوتيپ وزن ميوه بيشتر از 39 گرم داشتند. ميوه‌ها دركل داراي رنگ زمينه پوست مايل به زرد و رنگ گوشت كرم بودند. نتايج نشان داد كه وزن ميوه و وزن هسته همبستگي خوبي داشتند (575/0=r)، اما وزن ميوه هيچ همبستگي با ميزان TSS و اسيديته نشان نداد. TSS با اسيديته همبستگي بسيار بالا و منفي (954/0-=r) داشت. فصل متورم شدن جوانه گل با فصل برداشت به‌طور زيادي همبستگي (857/0=r) داشت. نتايج حاصل از تجزيه مؤلفه‌هاي اصلي (PCA) براي مطالعه همبستگي در ميان صفات پومولوژيكي و فنولوژيكي و براي تفسير روابط ميان ژنوتيپ‌ها نشان داد كه در ميان ژنوتيپ‌هاي محلي زردآلو تغييرات ژنتيكي بالايي وجود داشت. به‌طوري‌كه برخي از ژنوتيپ‌هاي اميدبخش با خصوصيات ويژه پومولوژيكي و فنولوژيكي از قبيل BG2، KG1، SG6 و EG1 در اين مجموعه وجود داشت كه مي‌توان از اين ژنوتيپ‌هاي محلي زردآلو براي اصلاح آينده زردآلو از اين ناحيه مورد بهره‌برداري قرار داد

The experiment was carried out to study pomochemical properties of twenty superior genotypes of apricot (Prunusarmeniaca L) during two consecutive growing seasons (2013-2014) in the Khalkhal valley, south of Ardabil province (Iran). Physical parameters (weight, flesh, skin and color) and chemical parameters (total soluble solids content and acidity) were evaluated using Principal Component Analysis (PCA) and cluster analysis Ward Method. The results indicated a high variability in the set of the evaluated apricot genotypes based on bud break season, fruit and pit weight, harvest season, fruit yield, total soluble solids (TSS), and total acidity. Most of the genotypes had a relatively small fruit size; only four had a fruit weight >39 g. In general, fruits had yellowish skin ground color and cream flesh color. There was a high correlation between fruit and pit weight(r = 0.575), but fruit weight was not correlated with TSS content and acidity. There was a high negative correlation between the TSS and total acidity (r = -0.954). Bud break season was highly correlated with harvest season (r = 0.857). The results indicated the presence of great genetic variability among local genotypes, and there was promising genotypes with appropriate pomological and phenological characteristics. Genotypes such as BG2, KG1, SG6 and EG1 deserve to be exploited for the future apricot conservation and breeding programs