تأثير ساليسيليك اسيد و براسينواستروئيد در تعديل اثرات تنش آبي در دو رقم گندم

Effect of salicylic acid and brassinosteroid on alleviation of water stress in two wheat cultivars

خشكي يكي از مهم‌ترين عوامل محدودكننده‌ي رشد و توليد گياهان زراعي است و استفاده از تنظيم‌كننده‌هاي رشد به‌عنوان يك روش براي مقابله با خشكي مورد توجه بسياري از پژوهشگران مي‌باشد. به‌منظور مطالعه‌ي تأثير دو تنظيم‌كننده‌ي رشد براسينواستروئيد و ساليسيليك‌اسيد بر جوانه‌زني و رشد دو رقم گندم در شرايط تنش كم‌آبي آزمايشي در گلخانه پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز در سال 1393 به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار طراحي و اجرا شد. تيمارها شامل دو رقم گندم (شيراز و سيروان)، آبياري ( 100% و 50% ظرفيت مزرعه) و تنظيم‌كننده‌هاي رشد (براسينواستروئيد و سالسيسليك‌اسيد) بود. در اين آزمايش خشكي باعث افزايش معني‌دار شاخص سبزينگي (58/50 درصد)، كاهش معني‌دار محتوي نسبي آب برگ (24/10 درصد)، وزن خشك سنبله(22/17 درصد)، وزن صد دانه (14/14 درصد)، وزن خشك بوته (74/8 درصد) و وزن دانه‌ي هر بوته (21/19 درصد) گرديد، ليكن كاربرد تنظيم‌كننده‌‌ي رشد براسينواستروئيد به‌صورت محلول‌پاشي بوته‌ها با غلظت 25 و 50 ميكروگرم در ليتر براسينواستروئيد و 1 ميلي‌مولار ساليسيليك-اسيد موجب جبران بخشي از اين خسارت شد. بعلاوه، پيش‌تيمار بذر ارقام گندم توسط براسينواستروئيد باعث افزايش درصد و سرعت سبزشدن آن‌ها گرديد. برتري رقم سيروان، به‌عنوان رقم متحمل به خشكي، از نظر تمامي ويژگي‌هاي اندازه‌گيري شده بر رقم شيراز كه رقم حساس به خشكي مي‌باشد نشان داده‌شد.

Drought is one of the most important factors limiting crops growth and production and use of plant growth regulators to cope with water stress is of interest to many researchers. In order to study the effects of two plant growth regulators, brassinosteroid (BR) and salicylic acid (SA) on germination and growth of two wheat cultivars in water deficit conditions, a greenhouse experiment was designed and carried out at College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran in 2014. The experiment was factorial based on randomized complete block design, with four replications. Treatments composed of two wheat cultivars (Shiraz and Sirvan), two moisture regimes (50 and100% FC) and growth regulators (BR and SA). In this experiment water stress significantly increased greenness Index (50.58%) and significantly reduced relative water content (10.24%), spike dry weight (17.22%), one hundred seed weight (14.14%), shoot dry weight (8.74%) and seed weight per plant (19.21%). However, plant spray with 25 and 50 µg.L-1 BR and 1mM SA could offset some of the adverse effects of water stress. Furthermore seed priming with BR increased the percentage and rate of seed emergence. Sirvan as a tolerant cultivar for all of the measured traits was shown to be superior to Shiraz, as a sensitive cultivar.