بررسي شاخص هاي زيج حياتي مراكز بهداشتي درماني روستايي شيراز قبل و بعد از اجراي برنامه پزشك خانواده طي سال هاي 91-1380: يك گزارش كوتاه

Investigation of Vital Horoscope Indicators in Rural Health Medical Centers of Shiraz before and after the Implementation of Family Physician Plan during 2001-2012: A Short Report

سلامت مادران و كودكان يكي از مسائل مهمي است كه نياز به توجه ويژه دارد. يكي از اهداف برنامه پزشك خانواده بهبود شاخص هاي زيج حياتي مي باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي شاخص هاي زيج حياتي مراكز بهداشتي درماني روستايي شيراز قبل و بعد از اجراي طرح پزشك خانواده طي سال هاي1391-1380 انجام شده است. مواد و روش ها اين مطالعه به صورت مقطعي در سال 1393 انجام شد. داده ها با استفاده از فرم جمع آوري پژوهشگر ساخته و به صورت سرشماري از سال1380 تا سال 1391 از مراكز بهداشتي والفجر و انقلاب جمع آوري شدند. از آمار توصيفي و براي تحليل داده ها از نرم افزار Excel و آزمون ويلكاكسون استفاده شد. يافته ها بيشترين ميانگين شاخص هاي زيج حياتي بعد از اجراي طرح پزشك خانواده مربوط به شاخص باروري عمومي (5/98) و كمترين مربوط به باروري كلي قبل از اجراي طرح پزشك خانواده بود (0/17). بين چهار شاخص قبل و بعد از اجراي طرح رابطه معناداري وجود داشت شاخص هاي مرگ نوزاد زير1 ماه، مرگ كودكان زير1 سال، درصد كودكان زير1 سال و درصد مرده زايي از سال 1380 تا سال 1391 روندي رو به كاهش داشتند. نتيجه گيري شاخص هاي بهداشتي درصد مرگ نوزاد زير 1 ماه، درصد مرده زايي، درصد كودكان زير 1 سال و درصد مواليد خام بعد از طرح پزشك خانواده ارتقا يافتند. لذا با اجراي صحيح، نظارت مداوم و افزايش آگاهي مردم از اين طرح مي توان در جهت ارتقا شاخص هاي زيج حياتي اقدام موثر انجام داد.

Maternal and childish health is one of the most important and critical issues that need special attention. One of the goal of family physician plan is to improve the vital horoscope indicator. This study has been investigated the vital horoscope indicator in rural populations of Shiraz before and after family physician plan during 2001-2012. Materials an‎d Methods This cross-sectional study was conducted in 2014. Data were colleced using standard form and through census at health centers during 2001- 2012. Data were analyzed by descriptive statistics and Wilcoxon tests. Results The findings showed that the highest mean of vital horoscope indicator after family physician plan was General Fertility (5.98) and the lowest one was Total Fertility before family physician plan (0.17). There was a meaningful relationship between 4 indicators before and after family physician plan (p<0.05). Indicators of Death of neonates under 1 month, and infants under 1 year, percentage of infants under 1 year, percentage of stillbirth from 2001 to 2012 decreased. Conclusion Family physician plan is one of the effective programs in vital horoscope indicator, service quality and health promotion. So along with correct implementation, constant monitoring and increased awareness of this plan effective action can be taken to improve the vital horoscope indicators.