برهمكنش بقاياي نيتروژن كشت ذرت و كود نيتروژن بر عملكرد دانه و روغن كلزا

Interaction of N Residues of Maize Cropping and N Fertilizer on Seed and Oil Yield of Rapeseed

به منظور تعيين برهمكنش بقاياي نيتروژن كشت قبلي و سطوح مختلف نيتروژن بر عملكرد دانه و روغن كلزا، آزمايشي در دانشگاه شهركرد در سال زراعي 88-1387 اجرا گرديد. آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌ كامل تصادفي با 3 تكرار اجرا شد. بقاياي هفت تيمار كودي (217، 435 و 652 كيلوگرم در هكتار كود اوره؛ 1/6، 2/12 و 3/18 تن در هكتار كود مرغي؛ و شاهد : عدم مصرف كود) در كرت‌هاي اصلي و سطوح مختلف نيتروژن مصرفي (صفر، 60، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار) در كرت‌هاي فرعي مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بيشترين تعداد دانه در خورجين و وزن هزار دانه با بقاياي 2/12 تن در هكتار كود مرغي كشت قبلي به دست آمد. نيتروژن مصرفي در كشت كلزا باعث افزايش معني‌دار تعداد دانه در خورجين و كاهش معني‌دار درصد روغن گرديد. برهمكنش معني‌داري بين بقاياي نيتروژن كشت قبلي و سطوح مختلف نيتروژن مصرفي در كلزا بر تعداد خورجين در بوته، عملكرد دانه و عملكرد روغن مشاهده شد. بيشترين عملكرد دانه و روغن با بقاياي 2/12 تن در هكتار كود مرغي و 120 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در كشت كلزا به دست آمد. در مجموع، به­كارگيري مقدار زياد كود شيميايي در كشت ذرت باعث كاهش پتانسيل عملكرد كلزا مي­شو‌د، ولي كود مرغي نه تنها بقاياي نيتروژن را براي كشت كلزا به همراه دارد، بلكه هزينه‌ كوددهي را نيز كاهش مي‌دهد.

In order to determine the interaction of residual nitrogen (N) and different N rates on seed and oil yield of rapeseed, an experiment was conducted at Shahrekord University, Shahrekord, Iran, in 2008-2009 growing season. The experimental design was split plots arranged in randomized complete block design with three replications. Seven treatments of residual N (217, 435 and 652 kg/ha from urea fertilizer 6.1, 12.2 and 18.3 ton/ha from broiler litter and control: no-fertilizer) as main plots, and different levels of nitrogen (0, 60, 120 and 180 kg/ha N) as subplots were compared. Results showed that the highest number of seeds per pod and 1000-seed weight were obtained with residual N of 12.2 ton/ha as broiler litter of previous cropping. The applied N in rapeseed cropping resulted in a significant increase in number of seeds per pod, but oil content was significantly decreased. A significant interaction was observed between N residues of previous crop and applied N on number of pods per plant, seed yield and oil yield. The highest seed and oil yields were obtained with N residues of 12.2 ton/ha broiler litter and 120 kg/ha N in rapeseed cropping. In general, application of large amount of chemical fertilizer in maize cropping reduces the potential of rapeseed yield. However, application of broiler litter not only provides residual N for rapeseed, but also reduces fertilizer costs.