تعيين تأثير مداخله آموزش سلامت مبتني بر نظريه رفتار برنامه‌ريزي شده به منظور ارتقاء فعاليت جسماني در زنان رابط مراكز بهداشتي درماني شهرستان شوشتر

The effect of health education intervention based on the theory of planned behavior to promote physical activity in women's health volunteers of Shushtar health centers

مقدمه: فعاليت بدني به عنوان جزء كليدي سبك زندگي سالم در زنان، كمتر از حد لازم است. مداخلات آموزشي سلامت، مبتني بر نظريه رفتار برنامهريزي شده در ارتقاء اين رفتار مؤثر است. مطالعه حاضر با هدف تعيين تأثير مداخله آموزش سلامت مبتني بر نظريه رفتار برنامه‌ريزي شده به منظور ارتقاء فعاليت جسماني در زنان رابط مراكز بهداشتي درماني شهرستان شوشتر انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه مداخله‌اي در سال 1394 بر روي 110 نفر از رابطين بهداشتي مراكز بهداشتي درماني شهرستان شوشتر انجام شد. افراد به روش تصادفي در دو گروه آزمون و كنترل تقسيم شدند. دادهها توسط پرسشنامه جمعيتشناختي، پرسشنامه نظريه رفتار برنامهريزي شده، مقياس بينالمللي فعاليت‌بدني و آزمون ضربان قلب (توسط دستگاه Polar) گردآوري شد. مداخله شامل سه جلسه آموزشي مبتني بر سازههاي نظريه و يك برنامه سه ماهه فعاليت‌بدني بود. تجزيه و تحليل داده‌ها توسط نرمافزار آماري SPSS (نسخه 19) انجام شد. ميزان p كمتر از 0/05 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: اجراي برنامه آموزشي نظريهمحور باعث ارتقاء سازههاي نگرش نسبت به رفتار، ادراك كنترل رفتاري، قصد، فعاليت‌بدني و كاهش شاخص هزينه فيزيولوژي در گروه آزمون در 3 ماه پس از مداخله شد (p<0/05). اما در گروه كنترل هيچ تغيير معناداري وجود نداشت (0/05

Introduction: The amount of physical activity as a key component of a healthy lifestyle is low than necessary in women. Health educational interventions based on the theory of planned behavior (TPB) are effective in promotion of physical activity. This study was performed with aim to evaluate the effect of health educational interventions based on the theory of planned behavior to promote physical activity in women's health volunteers of Shushtar health centers. Methods: This interventional study was performed on 110 health volunteers of Shushtar health centers in 2015. The subjects were randomly assigned into two groups of control and intervention. Data were collected by the questionnaire of demographic characteristics, TPB scale, International Physical Activity Questionnaire and heart rate test (by Polar device). The intervention included three educational sessions and one three-month physical activity program. Data were analyzed by SPSS software (version 19). PResults: Conducting the health educational program based on TPB led to increased attitude toward the behavior, perceived behavioral control, intention, physical activity and decreased physiological cost index (PCI) 3 months post-intervention in case group (P<0.001). But, no significant changes occurred in control group (P>0.05). Also, subjective norms had no significant change in two group at post-intervention (P>0.05). Conclusion: Conducting the health educational program based on TPB results in improving physical activity and PCI in health volunteers. It is necessary to design and evaluate educational programs based on theory to increase healthy behaviors in these community.