مباني تئاتر ارسطوئي با استناد به نمايشنامۀ «اديپ شهريار» اثر سوفكلس

ادبيات نمايشي كه ريشۀ آن به پنج قرن قبل از ميلاد مسيح بر ميگردد، در كنار ادبيات روايي و غنايي يكي از شاخههاي اصلي ادبيات محسوب ميشود كه از زمان ارسطو، فيلسوف بزرگ يونان، تا قرن هيجدهم ميلادي به دو ژانر اصلي تراژدي و كمدي تقسيم شد. يكي از مشهورترين نمايشنامههاي جهان، بيشك «اديپ شهريار» اثر سوفكلس است كه بهترين نمونۀ يك تئاتر ارسطويي محسوب ميشود. اساس اين نمايشنامه بر پيرنگ استوار است و شالودۀ آن در حقيقت نمايش اراده و عزم شخصيت اصلي آن در يك مناقشۀ دراماتيك است. هدف اين شيوۀ نمايشنامه‌نويسي تزكيۀ احساس است كه به وسيلۀ استغراق و برانگيختن حس همدردي و ترس در تماشاگر ايجاد ميشود. اينچنين تأثيري، زماني در تماشاگر ايجاد ميشود كه قهرمان نمايشنامه با توجه به شخصيت متعادل خود، بر اثر اشتباه و خُسران به بدبختي دچار شود. از اصول ديگر اين نوع تئاتر وجود وحدت سهگانه: وحدت پيرنگ، مكان و زمان است، پنج و يا سه پردۀ نمايش و سه قسمت مهم آن (لحظۀ اولين هيجان، لحظۀ غمانگيز و لحظۀ آخرين هيجان) است. نقطۀ اوج نمايشنامه بههمراه بازشناخت، پري‌پتي و لحظۀ پايان هيجان، از ديگر خصوصيات برجسته‌ي تئاتر ارسطويي محسوب ميشوند. اين مقاله با استناد به نمايشنامۀ «اديپ شهريار» مباني تئاتر ارسطويي را كه بر گرفته از كتاب «فن شاعري» است، به تفصيل توضيح مي‌دهد تا ديدگاه ارسطو در مورد ادبيات نمايشي مشخص گردد و خواننده برداشتي جامع راجع به خصوصيات اين نوع تئاتر و تأثير آن برتماشاگر پيدا كند.