اثرات روشهاي مختلف تهيه بستر بر رشد رويشي، عملكرد و اجزاء عملكرد ماش

Effects of Seedbed Preparation Methods on Vegetative Growth, Seed Yield and Yield Components of Mungbean

محدوديت زمان براي پوسيدگي بقاياي محصول قبلي و انجام عمليات كامل تهيه بستر در كشت مضاعف، سبب ضرورت كاهش خاك‌ورزي و بروز مشكلات مرتبط با آن مي‌گردد. از آن جايي كه در ارتباط با مسايل تهيه بستر در كشت متوالي گندم – ماش در اصفهان اطلاعاتي در دست نيست، اثرات روشهاي مختلف تهيه بستر در كشت متوالي گندم – ماش بر رشد، عملكرد و اجزاء عملكرد ماش (لاين آزمايشي 16-61-1)، در سال 1375 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان مورد بررسي قرار گرفت. دو تيمار حفظ و سوزاندن بقايا با چهار روش تهيه بستر و كاشت، به ترتيب تحت نامهاي گاوآهن برگرداندار، ديسك، خيش‌چي و عدم خاك‌ورزي، با به‌كارگيري طرح كرتهاي نواري در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي، در چهار تكرار ارزيابي شد. بهبود وضعيت استقرار و شرايط رشد گياهان در شرايط سوزاندن بقايا، سبب افزايش معني‌دار تعداد بوته در واحد سطح، وزن خشك اندامهاي هوايي، تعداد گره در ساقه فرعي، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در ساقه اصلي، در بوته و در متر مربع، تعداد دانه در غلاف ساقه اصلي و ساقه‌هاي فرعي، تعداد دانه در ساقه اصلي، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت گرديد. تراكم بوته زيادتر در اين شرايط، سبب كاهش معني‌دار تعداد ساقه‌هاي فرعي و تعداد غلاف در ساقه‌هاي فرعي شد. شرايط مطلوب استقرار و رشد در تيمارهاي ديسك و گاوآهن برگرداندار، سبب افزايش معني‌دار تراكم بوته، وزن خشك اندامهاي هوايي، تعداد گره در ساقه فرعي، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در ساقه اصلي و در متر مربع، تعداد دانه در غلاف ساقه اصلي و ساقه‌هاي فرعي، تعداد دانه در ساقه اصلي، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت گرديد. تيمار عدم خاك‌ورزي كمترين مقادير را براي خصوصيات فوق داشت. بر اساس نتايج حاصله، استفاده از ديسك تحت شرايط سوزاندن بقايا، ممكن است مطلوب‌تر از بقيه روشهاي تهيه بستر از نظر عملكرد دانه، در شرايط مشابه با آزمايش حاضر باشد

Limited time for crop residue decomposition and complete seedbed preparation in double-cropping necessitates reduced tillage which is associated with its shortcomings. Information about seedbed preparation aspects in double-cropping of wheat and mungbean in Isfahan is lacking. For this reason, the effects of various seedbed preparation methods on growth, seed yield and yield components of mungbean (experimental line 1-61-16) were studied in a wheat-mungbean double-cropping system during 1996 at the Agricultural Research Station, Isfahan University of Technology. Two residue management treatments (burned and nonburned) along with four tillage systems: moldboard plow, disk, khischee and no-till were laid out in a strip plot design within a randomized complete block design with four replications. Improved establishment and plant growth conditions associated with burning residue treatment significantly increased plant density, above ground plant weight, number of nodes per branch, plant height, number of pods per main stem and per square meter, number of seeds per pod on main stem and on branches, number of seeds per main stem, seed yield, biological yield and harvest index. Higher plant density in this treatment resulted in significant reduction in the number of branches and number of pods per branch. Desirable conditions for establishment and growth in disk and moldboard plow treatments significantly increased plant density, above ground plant weight, number of pods per main stem and per square meter, number of seeds per pod on main stem and on branches, number of seeds per main stem, seed yield, biological yield and harvest index. No-till treatment produced the least results in respect to the above traits. The results indicated that burning residues with disk tillage system might be an appropriate seedbed preparation method under conditions similar to this experiment.