تأثير برنامه مراقبت معنوي بر اضطراب مرگ بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه مرحله انتهايي تحت همودياليز: يك مطالعه كارآزمايي باليني

The effect of spiritual care on death anxiety in hemodialysis patients with end-stage of renal disease: A Randomized Clinical Trial

زمينه و هدف: مراقبت معنوي در كنار ساير مداخلات پرستاري باعث تعادل جسم و روح مي­شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير برنامه مراقبت معنوي بر اضطراب مرگ بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه مرحله انتهايي تحت همودياليز انجام گرفته است. روش بررسي: در اين كارآزمايي باليني (IRCT2016308226961N1) كه در سال 1395 در بيمارستان‌هاي بعثت و شهيد بهشتي همدان انجام يافت؛ 60 بيمار مبتلا به نارسايي مزمن كليه مرحله انتهايي تحت همودياليز به صورت تصادفي در دو گروه مداخله (30 نفر) و شاهد (نفر30) قرار گرفتند. برنامه مراقبت معنوي در گروه آزمون شامل حضور حمايت گرانه، حمايت از تشريفات مذهبي بيمار و استفاده از سيستم­هاي حمايتي بود، كه در بخش همودياليز، در كنار تخت بيمار اجرا شد. در گروه شاهد فقط مراقبت‌هاي معمول پرستاري انجام گرفت. پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه تكميل شد. تجزيه و تحليل داده­ها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي در نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت. يافته‌ها: ميانگين نمره اضطراب مرگ قبل از انجام مداخله در دو گروه آزمون (26/2±10/8) و شاهد (47/2±53/8) تفاوت معناداري نداشت (482/0=p). نمرات اضطراب مرگ بعد از مداخله در گروه آزمون با ميانه (چارك سوم-چارك اول) 0/8 (25/8-00/6) و شاهد 0/9 (25/10-00/7) از لحاظ آماري معنادار بود (004/0=p) و اضطراب مرگ بيماران گروه آزمون كاهش يافته بود. نتيجه‌گيري: برنامه مراقبت معنوي، اضطراب مرگ بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه مرحله انتهايي تحت همودياليز را كاهش داد. پرستاران مي­توانند جهت كاهش اضطراب بيماران از برنامه مراقبت معنوي استفاده نمايند.

Background & Aim: Spiritual care along with other nursing interventions balance body and soul. This study aimed to determine the effect of spiritual care on death anxiety in hemodialysis patients with end-stage of renal disease. Methods & Materials: A clinical trial (IRCT2016308226961N1) was performed in Hamadan’s Shahid Beheshti and Besat hospitals in 2016. A total of 60 hemodialysis patients with end-stage of renal disease were randomly assigned into two groups of intervention (30 patients) and control (30 patients). In the intervention group, the spiritual care program consisted of protective care, supporting the patient’s rituals and using the support systems, was performed in hemodialysis ward at the patient’s bedside. The control group only received routine nursing care. The Templar’s death anxiety questionnaire was completed by both groups before and after the intervention. Data were analyzed by descriptive and inferential statistics using the SPSS software version 16. Results: The average score for death anxiety before the intervention between the intervention group (8.10±2.26) and control group (8.53±2.47) had not significant difference (P=0.482), while the average score for death anxiety after the intervention had statistically significant difference (P=0.004) between the intervention group with median value of 8.0 (6.00-8.25) and control group with median value of 9.0 (7.00-10.25), and the patients’ death anxiety reduced in the intervention group. Conclusion: Spiritual care program reduced death anxiety in hemodialysis patients with end-stage of renal disease. Nurses can use spiritual care program to reduce patients’ death anxiety.