عنوان مقاله :
مقايسه تأثير دو نوع چارچوب پيام بهداشتي سودمحور و زيان محور بر آگاهي، خودكارآمدي و خودمديريتي بيماران ديابتي: كارآزمايي باليني تصادفي شده
عنوان به زبان ديگر :
Effect of gain- and loss-framed messages on knowledge, self-efficacy and self-management in diabetic patients: A randomized clinical trial
پديد آورندگان :
نوروزي، آزيتا دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه آموزشي آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت , افرازه، الهه دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه آموزشي آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت , طهماسبي، رحيم دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه آموزشي آمار زيستي
كليدواژه :
خودمديريتي ديابت , پيام سودمحور , پيام زيانمحور , آگاهي , خودكارآمدي , ديابت
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: ديابت شايع ترين بيماري متابوليك است كه به رفتارهاي خودمديريتي نياز دارد. هدف اين مطالعه، مقايسه تأثير دو نوع چارچوب پيام بهداشتي سودمحور و زيانمحور بر آگاهي، خودكارآمدي و خودمديريتي بيماران ديابتي بوده است. روش بررسي: در اين پژوهش كارآزمايي باليني تصادفي شده، 112 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به كلينيك ديابت 17 شهريور شهر برازجان در سال 1396 انتخاب و به 3 گروه پيام سودمحور، زيانمحور و شاهد تقسيم شدند. ابزار گردآوري اطلاعات در اين پژوهش، پرسشنامه بود. اطلاعات در سه مرحله، قبل، يك هفته و 3 ماه بعد از ارايه پيام‌هاي آموزشي جمع‌آوري و با استفاده از آزمون‌هاي كاي‌دو، تحليل واريانس يك طرفه و داده‌هاي تكراري در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: قبل از مداخله، ميانگين نمره آگاهي، خودكارآمدي و خودمديريتي دو گروه سودمحور و زيانمحور كم‌تر از گروه شاهد بود. يك هفته و سه ماه پس از آموزش ميانگين نمره آگاهي، خودكارآمدي و خودمديريتي هر دو گروه پيام سودمحور و زيانمحور نسبت به گروه شاهد بيش‌تر شد (001/0p<). طوري كه نمره خودمديريتي يك هفته بعد از آموزش در گروه پيام سودمحور 20/11±26/102، گروه پيام زيانمحور 73/13±53/111 و گروه شاهد 41/11±75/88 بود و سه ماه بعد از آموزش نمره خودمديريتي در گروه‌هاي ياده شده به ترتيب 80/11±58/105، 39/15±72/108 و 51/13±49/88 بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد طراحي و اجراي برنامه‌هاي آموزشي مبتني بر پيام هاي زيانمحور و به‌ويژه سودمحور ميتواند باعث ارتقاي آگاهي، خودكارآمدي و رفتار خودمديريتي در بيماران ديابتي گردد.
چكيده لاتين :
Background & Aim: Diabetes is the most common metabolic disease that needs self-management. The aim of this study was to compare the effects of loss- and gain-framed messages on knowledge, self-efficacy and self-management in diabetic patients.
Methods & Materials: In this randomized clinical trial (IRCT2016122931653N1), 112 patients with type 2 diabetes referred to the 17th Shahrivar Diabetes clinic in Borazjan in 2017, were divided into three groups including loss-framed message, gain-framed message, and control. The data were collected by questionnaires in three steps; before, one week and three months after intervention. Chi-square test, one way analysis of variance and repeated measures analysis of variance were used to analyze the data on the SPSS software version 22.
Results: Before the intervention, mean scores for knowledge, self-efficacy and self-management in loss-framed messages group and gain-framed messages group were lower than control. One week and three months after the intervention, mean scores for knowledge, self-efficacy and self-management in both the loss-framed messages and gain-framed messages groups showed a significant increase compared to the control group (P<0.001). One week after the education, self-management score in the gain-framed messages group was 102.26±11.20, in the loss-framed messages group was 111.53±13.73 and in the control was 88.75±11.41. Three months after the education, self-management score in the mentioned groups were 105.58±11.80, 108.72±15.39 and 88.49±13.51, respectively.
Conclusion: The results of this study showed that designing and implementing educational programs based on loss-framed messages and especially gain-framed messages can improve knowledge, self-efficacy and self-management behavior in diabetic patients.
