سنجش سواد سلامت جنسي بزرگسالان ايراني: طراحي و روان سنجي ابزار

Development and psychometric properties of sexual health literacy for adults (SHELA) questionnaire

زمينه و هدف: ارزيابي سطح سواد سلامت جنسي به ابزاري متناسب نياز دارد. هدف اين مطالعه طراحي و روان‌سنجي ابزار سنجش سواد سلامت جنسي در بزرگ‌سالان ايراني است. روش بررسي: اين مطالعه در سال 97-1396 در شهر تهران طي دو مرحله طراحي گويه و بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه سنجش سواد سلامت جنسي بزرگ‌سالان ايراني انجام يافته است. در مرحله اول مروري بر ادبيات موضوع و جمع‌آوري نظرات پنل متخصصان انجام يافت. در مرحله دوم، ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه شامل روايي صوري، محتوا، سازه (تحليل عاملي اكتشافي) و ملاك از نوع همگرايي (با استفاده از پرسشنامه سواد سلامت عمومي) و پايايي به دو روش همساني دروني با شاخص آلفاي كرونباخ و همساني درون طبقه‌اي با محاسبه ICC ارزيابي شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخه 21 تحليل شد. يافته‌ها: نسبت روايي محتوا و شاخص روايي محتواي ابزار (CVI و CVR) به ترتيب 84/0 و 81/0 به دست آمد. نتايج تحليل عاملي اكتشافي حاكي از استقرار چهار عامل مهارت دسترسي، خواندن و درك كردن، ارزيابي و تحليل، و كاربرد اطلاعات با پوشش 1/68% از واريانس بود. ارزيابي روايي همگرا نشان‌دهنده ضرايب همبستگي بين ابعاد پرسشنامه طراحي شده و پرسشنامه سواد سلامت عمومي در محدوده 31/0 تا 7/0 بود. همساني دروني ابزار با شاخص آلفاي كرونباخ براي عوامل شناسايي شده در محدوده 84/0 تا 94/0 بود. همساني درون طبقه‌اي ابزار براساس شاخص ICC محاسبه شده در محدوده 90/0 تا 97/0 بود. نتيجه‌گيري: روان‌سنجي پرسشنامه 40 گويه‌اي (Sexual Health Literacy for Adults SHELA:) بيانگر روايي و پايايي مطلوب اين ابزار است. اين پرسشنامه جهت بررسي سطح سواد سلامت جنسي بزرگ‌سالان ايراني در مطالعات آتي پيشنهاد مي‌شود.

Background & Aim: Assessment of sexual health literacy requires an appropriate tool. The purpose of this study was to develop and validate a questionnaire to evaluate the level of sexual health literacy among Iranian adults. Methods & Materials: This study was designed in two phases in Tehran during 2017-2018. In the first step, the questionnaire was developed by item generation through expert panel and literature review. In the second step, the assessment of psychometric properties of the questionnaire including face, content, and structure validity (exploratory factor analysis) and convergence criterion (using general health literacy questionnaire) were done. Reliability of the questionnaire was assessed by internal consistency (Cronbach’s alpha) and intraclass correlation coefficient (ICC). Data were analyzed using the SPSS software version 21. Results: The content validity indices (CVI and CVR) for all items were 0.84 and 0.81, respectively. Exploratory factor analysis identified four factors including skills of access, reading and understanding, evaluation and analysis, and application of information that explained %68.1 of the variance. Convergent validity of the questionnaire showed a correlation between the questionnaire’s dimensions and general health literacy questionnaire in the range of 0.31 to 0.70. The SHELA showed a high internal consistency reliability with Cronbach’s alpha, ranging from 0.84 to 0.94 and intraclass correlation coefficient (ICC), ranging from 0.90 to 0.97. Conclusion: The psychometric assessment of the 40-item questionnaire (SHELA) indicates desirable validity and reliability. This questionnaire is suggested for assessing the level of sexual health literacy of adults in future studies.