اثربخشي درمان كوتاه مدت راه حل محور بر فرسودگي زناشويي و ميل به طلاق در زنان متاهل

Effectiveness of Solution- Focused Brief Therapy (SFBT) on Couple Burnout and Divorce Tendency in Married Women

فرسودگي زناشويي يكي از مشكلاتي است كه به دليل اثرات نامطلوب و مخرب بر سيستم زوجي و ايجاد فاصله رواني- عاطفي در زوجين از دلايل اصلي طلاق عاطفي بوده و در صورت عدم درمان، زمينه را براي طلاق رسمي زوجين آماده مي كند. درمان كوتاه مدت راه حل محور يك رويكرد پست مدرن در حيطه زوج درماني و خانواده درماني است كه بر يافتن راه حل ها توسط مراجع با مشاركت درمانگر تاكيد دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسي كارآيي درمان كوتاه مدت راه حل محور بر فرسودگي زناشويي و ميل به طلاق در زنان متاهل انجام شد. روش ها طرح پژوهش از نوع نيمه تجربي است و به شيوه پيش آزمون- پس آزمون با گروه شاهد مي باشد. جامعه اين پژوهش متشكل از كليه زنان متاهلي بودند كه به دليل مشكلات و تعارضات زناشويي به سراي سلامت گلها واقع در منطقه 6 شهرداري تهران در نيمه دوم سال 1392 مراجعه نموده اند. در اين پژوهش از شيوه نمونه گيري در دسترس استفاده شد. بدين صورت كه 30 نفر از زناني كه واجد شرايط شركت در جلسات بوده و بالاترين نمرات را در پرسشنامه هاي پژوهش كسب كرده بودند، انتخاب و با گمارش تصادفي در دو گروه مداخله و شاهد (هرگروه 15 نفر) جايگزين شدند. ابزار گردآوري داده ها در اين پژوهش، پرسشنامه فرسودگي زناشويي پاينزCouple Burnout Measure) 1996) و مقياس ميل به طلاق روزولت، جانسون و مورو Divorce Tendency Scale) 1986) بود كه توسط آزمودنيها در مرحله پيش آزمون تكميل شد. سپس گروه مداخله به مدت 7 جلسه دو ساعته به شيوه گروهي و گام به گام و با توالي هر هفته يك جلسه در معرض درمان كوتاه مدت راه حل محور قرار گرفتند اما براي گروه شاهد مداخله اي ارايه نشد. داده هاي اين پژوهش با استفاده از روش هاي آمار توصيفي و توسط آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA) در نرم افزار SPSS v.20 تجزيه و تحليل شدند. يافته ها ميانگين و انحراف معيار نمرات فرسودگي زناشويي و ميل به طلاق گروه مداخله در مرحله پيش آزمون به ترتيب 04/ 20 ±6/ 113 و 12/ 31 ±53/ 126 و در مرحله پس آزمون 69/ 21 ±6/ 94 و 15/ 22 ±6/ 102 بود. در گروه شاهد نيز ميانگين و انحراف معيار فرسودگي زناشويي و ميل به طلاق قبل از مداخله به ترتيب 68 /16±53/ 108 و 21/ 27 ±46 /106 و بعد از مداخله 1/ 18±93/ 108 و 16/ 28 ±93/ 106بود. نتايج تحليل كواريانس چند متغيره بيانگر كاهش فرسودگي زناشويي و ميل به طلاق در زنان گروه مداخله پس از انجام مداخله كوتاه مدت راه حل محور بود (P=0/000). نتيجه گيري با توجه به يافته هاي اين پژوهش مي توان نتيجه گرفت كه درمان كوتاه مدت راه حل محور توانسته بر كاهش فرسودگي زناشويي و ميل به طلاق در زنان متاهل موثر واقع شود. مشاوران و درمانگران خانواده مي توانند از يافته هاي پژوهش حاضر در راستاي مداخلات باليني و درماني استفاده كرده و از اين رويكرد درماني كوتاه مدت، كاربردي و موثر در جهت حل تعارضات و كمك به بهبود روابط زناشويي افراد بهره ببرند.

Couple burnout is one of the problems that is a main reason for emotional divorce because of its adverse and destructive effects on marital system and creating psycho-emotional distance in a couple, and this problem, if untreated, will prepare the grounds for formal divorce. The solution-focused brief therapy is a postmodern approach in couple therapy and family therapy which focuses on finding solutions by the client in cooperation with the therapist. In this study we investigated the effectiveness of solution-focused brief therapy in couple burnout and divorce tendency among married women. Methods This research is a quasi-experimental study and pretest-posttest with control group design is used. The population consists of all married women with marital conflicts and problems who have visited Golha House of health, located in the 6th district of Tehran city in the second half of 2013. In this study, the sampling method was available sampling. Thus, 30 women who were qualified to participate in meetings and had earned the highest scores in the survey questionnaire were selected, and they were placed in experimental and control groups through random assignment (each n=15). The data gathering tools in this study were pains couple burnout measure (CBM) and the Divorce Tendency Scale of Roswelt, Jonson &, Moro (DTS) 1986, which were completed by the subjects in the pretest. The intervention group was exposed to solution-focused brief therapy for seven two-hour sessions in groups, in a step-by-step manner with the sequence of one session per week. But no intervention was performed in the control group. The data were analyzed by using descriptive statistics methods and through multivariate analysis of covariance (MANCOVA) in software SPSS20. Results The results of multivariate analysis of covariance showed a significant reduction in couple burnout and divorce tendency (P= 0.000) of married women after performing solution-focused brief therapy. The mean and standard devietion of couple burnout and divorce tendency of interference group in pretest respectively was 113/6 ± 20/04 and 126/53 ±31/12 and in post test stage was 94/6 ±21/69 and 102/26 ±22/15. In control group also mean and standard devietion of couple burnout and divorce tendency before interference respectively was108/53± 16/68 and 106/46 ± 27/21 and after interference was 106/93±28/16. Conclusion According to the findings of this research, it can be concluded that solution-focused brief therapy has been able to be effective in reducing couple burnout and divorce tendency among married women. Counselors and family therapists can use this short-term, efficient and effective therapy approach to solve marital conflicts and help people to improve their marital relationships.