پديد آورندگان :
مافي تبار، آمنه دانشگاه الزهرا تهران , كاتب، فاطمه دانشگاه الزهرا تهران , حسامي، منصور دانشگاه الزهرا تهران
كليدواژه :
قاجار , نگارگري , ارنست گامبريچ , شيرين و فرهاد
چكيده فارسي :
دريافت و تفسير اثر هنري در فرآيند دو سويه صورت مي پذيرد؛ به طوري كه تفكيك آنها از يكديگر امكان پذير نيست. اين مسئله را دانشمندي چون «ارنست گامبريچ» در حوزه ادراك ديداري مطرح مي كند. از اين منظر، بايد بتوان در آثار هنري، صرف نظر از تفاوت هاي سبكي و پيشينه فردي هنرمند يا توان او در واقع نمايي، يگانگي موضوع را در بازنمود مضمون مشابه تشخيص داد. در گام بعدي در صورت پيوند اثر با متن ادبي مي بايست با تسلط به دانش مكتوب، نيل به معناي مستتر را فراهم آورد. براي بررسي اين ديدگاه، اين مقاله به دنبال اين پرسش است: بر اساس نظريه ادراك ديداري ارنست گامبريچ، فهم يگانگي داستان و خوانش درون مايه تصوير در چهار نگاره قاجاري بردوش كشيده شدن شيرين توسط فرهاد، چگونه ممكن مي گردد؟ هدف نگارندگان آن است با روش تطبيقي تحليلي و بهره گيري از مطالعات اسنادي به شيوه كيفي و با دقت به موضع خاص گامبريچ در حوزه ادراك ديداري در مرتبه اول نشان دهند كه در قياس چهار نگاره شيرين و فرهاد، به رغم تفاوت هاي تجسمي و بود يا نبود برخي عناصر، به دليل وجود مولفه هاي تصويري بنيادي، يگانگي مضمون احراز مي شود.
در مرتبه دوم و در تطبيق نگاره ها با شرح داستاني، نگارندگان مي نمايانند كه هرچند شاخصه هاي اصلي باكيفيت هاي متفاوت به تصوير درآمده اند، از تجسم برخي موارد صرف نظر شده يا به طمطراق برخي جزئيات اضافه شده است؛ اما در نمونه هايي كه به سبك دوران، ملتزم تر هستند يا به عكس بيگانه تر به نظر مي رسند، تناسب بين نشانه هاي تصويري و مضمون، برقرار است. نتيجه آنكه در مشاهده تركيب كلي تصوير، فهم و تفسير به صورت هم زمان ادراك مي شود. اين پديده است كه قدرت بازشناسي نقش مايه ها و امكان حصول به فحواي نگاره ها را فراهم مي آورد؛ چنان كه در تجسم موضوع واحد، انسان به ناخودآگاه مي تواند با تشخيص مولفه هاي اصلي، يگانگي مضمون را از وراي بازنمايي هاي متفاوت تشخيص دهد. مسئله اي كه اهميت كاركرد آن در هنرهاي تجسمي از خلال بررسي گزينشي اين مقاله آشكار مي شود.
چكيده لاتين :
The perception and interpretation of artworks take place in an interactional process so that
it is not possible to separate one from another. A scientist like “Ernest Gombrich” propose
this issue to refute the visual perception theory. From this point of view, one should be able
to recognize the oneness of the themes in representative works of art that have a similar
theme, regardless of differences in style personal background of the artist or his ability
to real imaging. In the next step, provided that the work of art is connected to the literary
text and through a dominance over written knowledge, it should prepare us with reaching
to the occult meaning behind it. In order to investigate this approach, this study seeks for
answering this question: “How would it be possible to understand the oneness between literary story and the interpretation of the pictorial content in four Qajar Pesian paintings
of Farhad carrying Shirin’s horse on his back, with regard to Ernest Gombrich’s visual
perception viewpoint?” With a comparative-analytical method and use of documentary
studies, the authors’ objective is to illustrate, in a qualitative way and through an accurate
attention to the unique stance of Gombrich in the field of visual perception, in first step
and through comparing four Persian paintings of Farhad and Shirin, due to the existence
of essential visual components, that the oneness of theme can be established despite the
differences in style and presence or absence of some elements. Although the principal indices
are depicted in different ways, in second step the depiction of some of the elements has been
overlooked or the pomposity of some of the details has been increased, in comparing the
depiction with the story narration, but the congruency between the pictorial signs and the
theme is noticeable. The drawn conclusion is that in observing the general contexture of an
image, perception and interpretation were perceived simultaneously. This is the phenomenon which allows the capability to recognize the figures and reaching tenors of depiction; as
in depicting of one issue, human beings can consciously and through distinction of main
components identify the oneness of the themes from different representation, a problem
whose significance is revealed in visualized arts through selective studying in this inquiry.
