بررسي زيست شناسي شپشك آبله اي بلوط Asterodiaspis quercicola Bouché، 1851 (Hem: Asterolecaniidae) در شرايط طبيعي جنگل هاي بلوط قلاجه، كرمانشاه

Biologyical study of the oak pit scale insect, Asterodiaspis quercicola (Hem: Asterolecaniidae) of Ghalajeh oak forests of Kermanshah

شپشك آبله اي بلوط( Asterodiaspis quercicolaBouché، 1851 Hem: Asterolecaniidae) به طور اختصاصي از درختان بلوط تغذيه مي كند و در حال حاضر در جنگل هاي منطقه زاگرس شيوع دارد. زيست شناسي اين آفت در شرايط طبيعي طي سال هاي 1395-1394 بر روي (Quercus brantii (Fagaceae ، براي اولين بار در ايران (جنگل هاي قلاجه، اسلام آبادغرب) بررسي شد. با نمونه برداري از قسمت هاي آلوده درختان بلوط و انتقال به آزمايشگاه مراحل زيستي آفت بر روي نمونه ها و در زير استريوميكروسكوپ به تفكيك، شمارش و ثبت شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه اين شپشك از طريق بكرزايي توليد مثل مي كند و داراي يك نسل در سال و دو سن پورگي است. زمستان گذراني آن به صورت حشرات ماده بالغ جوان، روي سرشاخه هاي ميزبان است. تخم ها در اواخر ارديبهشت تفريخ و پس از حدود ده روز پوره هاي سن يك انتشار مي يابند. تخم گذاري در نيمه اول ارديبهشت، اوج تخم ريزي دهه اول تير و در دهه اول مرداد به كمترين مقدار مي رسند. ميانگين دوره تخم ريزي 23 روز، طول دوره پورگي2 ±92، طول دوره تخم تا پورگي1± 115روز و طول دوره زندگي ماده بالغ 53 روز است. اين شپشك از اوايل مهر تا اواسط فروردين سال بعد، هفت تا هشت ماه به صورت ماده هاي جوان باقي مي ماند. حشرات ماده بارور اواسط فروردين ظاهر و حدود يك ماه بعد شروع به تخم گذاري مي كنند. پوره هاي سن يك و دو به ترتيب از اواخر ارديبهشت و اواخر خرداد ظاهر شده و تا اواخر شهريور دوره پورگي طول مي كشد. همچنين زمان اوج پوره سن يك، پوره سن دو، افراد بالغ قبل و بعد از تخم ريزي به ترتيب، اواسط تير، اواخر مرداد، اوايل آبان ماه و دهه دوم ارديبهشت است.

The pit scale insect, Asterodiaspis quercicola (Hem: Asterolecaniidae) is restricted to oak tree, Quercus brantii and it is now prevalent in Zagros oak forest region. The biology of this pest in natural conditions was investigated on Quercus brantii (Fagaceae) during 2015-2016, for the first time in Iran (Ghalajah forests, West Islamabad). The results of this study showed that this insect is a univoltine species and overwintered as pre-reproductive female. Eggs begin to hatch in the middle of May. After one week, the crawler dispersal takes place. The egg population pick is in early July and declines in late July. The incubation and nymphal period take 23±1 and 92±2 days in average, respectively. Egg incubation time plus nymphal period take 115±1 days and the adult longevity is 53±2 days. The reproductive female starts to egg laying early April, and ends on the early August. The adult females develop through two nymphal stages; the first and second nymphals stages emerge in the late May and late June, respectively; this period lasts to the end of September. Meanwhile, the population pick of egg, first instar, second instar, pre- and post-reproductive female appears on early July, mid-July, mid-August, end of September and mid-May, respectively.